علامت تجاری وسیله ای است که به تاجر یا تولید کننده جنس اجازه می دهد اجناس خود را از اجناس سایرین مشخص سازد. طبق "ماده 1" قانون ثبت علامت تجاری و اختراعات که در 1 تیرماه 1310 تصویب شد، علامت تجاری را به شرح ذیل می توان تعریف کرد:

"علامت تجاری عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی، تجاری یا فلاحتی اختیار می شود. ممکن است یک علامت تجاری برای تشخیص محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعتی یا تجار و یا محصول یک شهر و یا یک ناحیه از مملکت اختیار شود".

بنا بر آنچه آمد، علامت ممکن است به یکی از صور ذیل باشد:
1. نقش: منظور از نقش هر نوع شکلی است که حاصل تخیل و ابتکار نقاش بوده و حکایت از معنی خاصی می کند که به نحوی از انحاء ممکن است با نوع محصول نیز ارتباط داشته باشد و یا نداشته باشد مثل نقش "خورشید" برای همین نوع کالاها که ظاهراً ارتباطی با نوع آن ندارد.

2. تصویر: منظور از تصویر نوعاَ صورت انسان، حیوان و اشیاء است که به عنوان علامت کالایی انتخاب می شود. مثل تصویر دو آدم برای چاقو. فرق نقش و تصویر بیشتر از این جهت است که نقش ممکن است مرجع معین و مشخصی نداشته باشد اما تصویر معمولاً صورت موجودی است که نوع آن وجود خارجی دارد.

3. رقم: منظور از رقم اعدادی است که در مورد بعضی محصولات به عنوان علامت به کار می رود مثل اعدادی که در بعضی از انواع عطرها و پودرهای آرایشی مشاهده می شود.

4. حرف: در بعضی محصولات به جای انتخاب تصویر ، حروف معینی به جای علامت انتخاب می شود که این حروف نوعاَ حروف اول نام تجاری کالا نیز می باشد مثل B.M.V برای اتومبیل و از این قبیل.

5. عبارت: عبارت مرکب از چند کلمه است و گاهی ممکن است به عنوان علامت تجاری مورد استفاده قرار گیرد. 

6. کلمه: کلمه به معنی سخن و گفتار معنادار می باشد. 

7- مهر: مهر عبارت است از یک وسیله کوچک، فلزی، چوبی یا پلاستیکی که امضا یا علامت و نوشته مخصوصی به طور برجسته روی آن تعبیه شده و با فشار آن روی ظرف مخصوصی که دارای جوهر می باشد (استامپ) و قرار دادن آن با فشار روی کاغذ یا پارچه و غیره عین علامت یا کلمات روی آن بر روی کاغذ یا پارچه نقش می بندد.

اصولاَ مهر زمانی به کار می رفت که تجار بی سواد و فاقد امضا بودند و آن را به جای امضا به کار می بردند.
در هر حال مهر مثل هر نقش دیگری ممکن است به عنوان علامت تجاری به کار رود، مانند اینکه مهر نویسنده بعضی تقویم های قدیمی، به منظور اثبات انتساب تقویم به نویسنده یا مهر مخصوص صاحب بعضی محصولات خوراکی روی جعبه آن ها مثل گز، ممکن است به عنوان علامت تجاری شناخته شود.

8- لفاف: منظور از لفاف عبارت است از پوشش مخصوصی از مواد مختلف که روی بعضی کالاها می کشند مثل پوشش گونی مانند یا از جنس پلاستیکی که به صورت حصیر بافته شده روی بعضی از شیشه های عطر و ادکلن کشیده می شود.

این نوع پوشش ها یک نوع علامت تجاری است و قابل استفاده برای کالاهای مشابه به وسیله دیگران نیست.
همان طور که در مقالات پیشین نیز ذکر شد، با توجه به عبارت "و غیرآن" در ماده یک مثال ها حصری نیست و هرچیری که از نظر قانونی منعی نداشته باشد می تواند به عنوان علامت تجاری مورد استفاده قرار گیرد.
علامت تجاری باید ویژگی هایی داشته باشند از جمله:
الف) موجب گمراه کردن مشتریان نگردد.
ب) باید وجه تمایز داشته و ابتکاری باشد.

فرآیند ثبت علامت تجاری

حق استفاده انحصاری در علائم تجاری ویژه کسی است که آن را به ثبت رسانیده است. هر شخص اعم از حقیقی یا حقوقی (شرکت یا فرد) که مدارکی دال بر تولید- توزیع- بسته بندی- خرید و فروش و یا واردات و صادرات کالا و یا مدارکی جهت فعالیت در زمینه خدماتی خاص داشته باشد می تواند در همان زمینه تقاضای ثبت نام و لوگوی خود را بدهد.

مدارک لازم برای ثبت علامت تجاری عبارت است از:

1- مدارک مثبت هویت متقاضی
الف) اشخاص حقیقی: کپی شناسنامه و کپی کارت ملی
ب) اشخاص حقوقی: آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء

2- مدارک نماینده قانونی: چنانچه تقاضا توسط نماینده قانونی (وکیل، دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و ....) به عمل آید مدارک آن ضمیمه گردد.

3- تعداد 10 نمونه گرافیکی یا کپی یا تصویر از علامت درخواستی حداکثر در ابعاد ده در ده سانتی متر

4- در صورت سه بعدی بودن علامت ارائه علامت به صورت نمونه گرافیکی یا تصویر دو بعدی به نحوی که از شش زاویه متفاوت تهیه و در مجموع یک نمونه واحد را تشکیل دهند.

5- ارائه مدارک دال بر فعالیت در رشته مربوط

6- استفاده از حق تقدم: چنانچه متقاضی ثبت علامت تجاری بخواهد به استناد تقاضای ثبت داخل یا خارج از کشور از مزایای حق تقدم (حداکثر 6 ماه) استفاده نمایند می بایست مدارک مربوط به حق تقدم را همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم کنند.

7- نسخه ای از ضوابط و شرایط استفاده از علامت جمعی و تاییدیه مقام صلاحیت دار

علامت تجاری، مستلزم تکمیل و تسلیم فرم اظهارنامه ثبت علامت تجاری به اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در تهران و به اداره ثبت محل فعالیت در شهرستان ها مشتمل بر مشخصات متقاضی و نوع علامت و کالا یا خدمت مورد نظر می باشد. جهت ثبت برند ابتدا می بایست به پورتال مالکیت صنعتی به نشانی http://ip.ssaa.ir  مراجعه نمایید و مراحل ثبت را در سامانه به شرح ذیل تکمیل کنید.

- انتخاب نوع اظهارنامه
- درج مشخصات مالک
- بارگذاری مدارک نامبرده و بررسی دوباره و تایید اطلاعات
- پرداخت هزینه ثبت علامت از طریق اینترنت

پس از اتمام مراحل فوق، کد رهگیری به شخص ارائه می گردد. سپس نوبت به امضای نسخه تایید شده می رسد که شخص متقاضی می بایست آن را به همراه سایر مدارک به آدرس مرکز ارسال نماید.

علامت پیشنهادی جهت ثبت در صورت احراز شرایط مقرر در روزنامه رسمی کشور منتشر می شود. مدت اعتبار حمایت از علامت تجاری، 10 سال از تاریخ ثبت اظهارنامه در اداره مالکیت های صنعتی می باشد که هر 10 سال قابل تمدید است و چنانچه ظرف 10 سال تمدید نگردد و 6 ماه از تاریخ اعتبار گذشته باشد صاحب گواهینامه می بایست جهت ثبت علامت تجاری خود دوباره اقدام نماید.

موسسه ثبت شرکت کارا ارائه دهنده ی خدمات تخصصی ثبت شرکت و ثبت برند. مشاوره رایگان: 88880006-021