همانطوری که ورشکستگی تاجر در قانون تجارت مورد توجه قرار گرفته است به ورشکستگی شرکت های تجاری نیز در قانون مزبور تصریح شده است همچنانکه قسمت اول ماده 412 قانون تجارت چنین می گوید :

- ثبت شرکت در ایتالیا

- ثبت شرکت در ارمنستان چگونه انجام می شود؟

- آشنایی با شرایط ثبت شرکت نرم افزاری

( ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری در نتیجه توقف از تادیه وجوهی که برعهده اوست حاصل می شود ...)
بنابراین ماده فوق به طور کلی از اشخاص حقیقی یعنی تجار و اشخاص حقوقی یعنی شرکت های تجاری بحث می نماید و شامل سه قسمت می باشد.
1- تجار ورشکسته ای که در قید حیات می باشند.
2- تجاری که در حین فوت در حال توقف بوده اند.
3- شرکت های تجاری
در این مقاله به بررسی ورشکستگی شرکت های تجاری می پردازیم .
اقسام شرکت های تجاری
ماده 20 قانون تجارت مصوب سال 1311 شرکت های تجاری را به شرح ذیل تقسیم نموده است :
1- شرکت سهامی
2- شرکت بامسئولیت محدود
3- شرکت تضامنی
4- شرکت مختلط غیرسهامی
5- شرکت مختلط سهامی
6- شرکت نسبی
7- شرکت تعاونی تولید و مصرف
که در مواد یک الی 300 قانون تجارت مصوب سال 1347 فقط به چگونگی تشکیل شرکت های سهامی عام و خاص و خصوصیات و اساسنامه و انواع سهام ( بانام ، بی نام ، ممتاز ) و سرمایه ( سرمایه تعهد شده و پرداخت شده ) و مجامع عمومی ( موسس، عادی ، فوق العاده )
و نحوه انتخاب مدیران و بازرسان ، وظایف و اختیارات آنان و انحلال و چگونگی تصفیه آن ها که یکی از موارد انحلال آن ها ورشکستگی است و به جا و مناسب است که به موارد انحلال آن ها اشاره ای داشته باشیم .

• انحلال شرکت های سهامی

برابر ماده 199 قانون تجارت شرکت های سهامی در موارد ذیل منحل می شود :
1- وقتی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیرممکن باشد.
2- در صورتی که شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد مگر اینکه مدت قبل از انقضاء تمدید شده باشد.
3- در صورت ورشکستگی
4- در هر موقع که مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام به هر علتی رای به انحلال شرکت بدهد.
5- در صورت صدور حکم قطعی دادگاه
که از موارد پنجگانه انحلال، ورشکستگی آن تابع مقررات مربوط به ورشکستگی است .
بنابراین با توجه به ماده 199 و 201 قانون مزبور می توان گفت :

• اول : ورشکستگی شرکت های سهامی عام و خاص

درباره ورشکستگی شرکت های سهامی عام و خاص همان ضوابط و شرایطی که برای ورشکستگی تجار در قانون تجارت پیش بینی گردیده است و در مقالات پیشین مفصلاَ به آن ها اشاره گردید اعمال و اجرا می شود. (علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می توانند به این مقالات در سایت مراجعه و یا با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایند).

• دوم : ورشکستگی شرکت های تضامنی

در مورد انحلال شرکت های تضامنی ماده 136 قانون تجارت چنین تصریح می دارد :
شرکت تضامنی در موارد ذیل منحل می شود :
الف- در مورد فقرات 1 و 2 و 3 ماده 93
ب- در مورد تراضی تمام شرکاء
ج- در صورتی که یکی از شرکاء به دلایلی انحلال شرکت را از محکمه تقاضا نماید و محکمه آن دلایل را موجه دانسته، حکم به انحلال بدهد.
د- در صورت فسخ یکی از شرکاء مطابق ماده 137
ه- در صورت ورشکستگی یکی از شرکاء مطابق ماده 138
و- در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکاء مطابق مواد 139 و 140

• سوم : ورشکستگی شرکت های نسبی

احکام ورشکستگی شرکت های نسبی و شرکاء آن مانند همان احکام شرکت های تضامنی است . زیرا ماده 189 قانون تجارت در این خصوص چنین تصریح می دارد :
مفاد ماده 126 ( جز مسئولیت شرکاء که به نسبت سرمایه آن هاست ) و مواد 127 تا 136 در شرکت های نسبی جاری است.

• چهارم : ورشکستگی شرکت های بامسئولیت محدود

موضوع ورشکستکی شرکت های بامسئولیت محدود هم در قانون تجارت مورد توجه قرار گرفته است منتهی در ماده 114 قانون تجارت مصوب سال 1311 که در مورد انحلال آن ها می باشد، چنین تصریح گردیده است .
شرکت با مسئولیت محدود در موارد ذیل منحل می شود :
الف: در مورد فقرات 1 و 2 و 3 ماده 93
نکته : در خصوص ورشکستگی شرکت های مزبور به جای استناد به فقرات ماده 93 منسوخه باید به بند 3 ماده 199 که مربوط به انحلال شرکت های سهامی باشد رجوع و استناد نمود.

• پنجم : ورشکستگی شرکت های مختلط

ورشکستگی شرکت های مختلط اعم از مختلط غیرسهامی و مختلط سهامی تابع شرایط و قواعد ورشکستگی می باشد که به حکم دادگاه حسب مورد سازمان تصفیه یا مدیر تصفیه نیز باید اقدامات لازم را انجام دهد.
ششم : ورشکستگی شرکت های تعاونی
درباره انحلال و ورشکستگی شرکت های تعاونی قانون تجارت ساکت می باشد لیکن قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی مصوب 13 / 6 / 1370 که در ماده 54 موارد انحلال شرکت های تعاونی را پیش بینی نموده است در بند 6 چنین مقرر می دارد .
( ورشکستگی طبق قوانین مربوطه )
بنابراین : همان طوری که بیان گردید در همه شرکت های تجاری موضوع ورشکستگی مورد توجه قرار گرفته اما در نحوه و چگونگی اقدامات ، به قوانین مربوطه احاله شده است :
نتیجه اینکه : در مورد شرکت های تجاری قواعد و مقررات حاکم بر امور ورشکستگی همان ضوابط و شرایطی است که در مبحث ورشکستگی به شرح ذیل تصریح گردیده است :
1- ماده 412 قانون تجارت الی ماده 575
2- قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی مصوب 24 تیرماه 1318
3- آیین نامه قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی مصوب سال 1318. که در هیچیک از قوانین مزبور حکم خاصی درباره شرکت تجاری وجود ندارد بلکه کلیه اقدامات و اعمالی که درباره ورشکستگی شرکت ها باید انجام شود، اعم از اعلام توقف و صدور حکم ورشکستگی و تعیین مدیر تصفیه و عضو ناظر و ارجاع امر ورشکستگی شرکت و صورت برداری از اموال و دارایی شرکت و چگونگی نگهداری و اطلاع به طلبکاران و بدهکاران و جمع آوری کلیه اموال شرکت اعم از منقول، وجوه نقد ، وصول مطالبات و اخذ اسناد و سایر مدارکی که بر له یا علیه شرکت است و فروش اموال و دعوت از مجمع طلبکاران و قرارداد ارفاقی و تقسیم اموال بین طلبکاران و اعلام خاتمه ورشکستگی شرکت به همان ترتیبی است که در مقالات پیشین، درباره تجار ورشکسته بیان گردیده است.