به فرآیندی که طی آن یک شرکت پایان یافته و دارایی های آن میان شرکا تقسیم می شود، تصفیه گفته می شود. تصفیه شرکت سهامی مشتمل بر عملیات ذیل می باشد :
_ نقد کردن دارایی شرکت منحله
_ وصول مطالبات شرکت منحله
_ پرداخت دیون شرکت منحله
_ تقسیم باقیمانده دارایی شرکت بین سهامداران
پر بیننده ترین موضوعات ثبت شرکت را می توانید در لینک های زیر مشاهده کنید.
تصفیه امور شرکت سهامی با مدیران شرکت است، مگر اینکه اساسنامه شرکت یا مجمع عمومی فوق العاده که رای به انحلال شرکت می دهد، ترتیب دیگر مقرر داشته باشد. (ماده 204 ل. ا. ق. ت)
پس در درجه اول مدیران شرکت برای انجام امور تصفیه انتخاب می شوند، از طرف دیگر شرکت می تواند مدیر یا مدیران تصفیه غیر از مدیران شرکت انتخاب نماید. با این کار، دیگر وظایف مدیران شرکت و سایر نمایندگان خاتمه می یابد.
چنانچه به هر علت مدیر تصفیه تعیین نشده باشد و یا تعیین شده ، ولی به وظایف خود عمل ننماید، هر ذی نفع می تواند تعیین مدیر تصفیه را از دادگاه ذیصلاح درخواست نماید. مدت ماموریت مدیر یا مدیران تصفیه حداکثر 2 سال است، تمدید این مدت با ذکر علل و جهات از طرف مدیر تصفیه به مجمع عمومی سهامداران، بلامانع است.
لذا مدیران تصفیه، نماینده شرکت در حال تصفیه محسوب شده و دارای کلیه اختیارات لازم جهت امر تصفیه حتی از طریق اقامه دعوی و ارجاع به داوری و حق سازش می باشند و حق دارند و می توانند برای طرح دعاوی و دفاع از آن ها وکیل تعیین کنند ( ماده 212 ل. ا. ق) ؛ ولی مدیر تصفیه نمی تواند دارائی شرکت در حال تصفیه را به خود یا به اقارب خود از طبقه اول و دوم تا درجه چهارم انتقال دهد. ( ماده 213 ل. ا. ق. ت)
در طول مدت تصفیه، مقررات راجع به دعوت و تشکیل مجامع عمومی و شرایط حد نصاب و اکثریت مجامع مانند زمان قبل از انحلال شرکت باید رعایت شود و هرگونه دعوتنامه و اطلاعیه ای که مدیران تصفیه برای سهامداران منتشر می کنند، باید در روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه ها و آگهی های مربوط به شرکت در آن درج می گردد، منتشر شود ، ولی اتخاذ تصمیم ننماید ، مدیر یا مدیران تصفیه مکلف به انتشار گزارش خود و صورت حساب های مقرر در ماده 217 ( ل. ا. ق. ت ) در روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه های مربوط به شرکت در آن درج می گردد، جهت اطلاع عموم صاحبان سهام ، می باشند.
مدیر یا مدیران تصفیه باید ظرف یک ماه پس از پایان امر تصفیه شرکت سهامی، مراتب را به مرجع ثبت شرکت ها به منظور حذف نام شرکت از دفتر مرجع مذکور و دفتر ثبت تجاری اعلام نمایند و نیز جریان امر باید در روزنامه رسمی و روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه ها و آگهی های مربوط به شرکت در آن درج می شود ، آگهی شود.
پس از پایان تصفیه در صورتی که وجوهی متعلق به بستانکاران و سهامداران شرکت باقی مانده باشد، مدیر تصفیه مکلف است وجوه باقیمانده را در حساب مخصوص نزد یکی از بانک های ایران تودیع و صورت اسامی بستانکاران و صاحبان سهامی را که مطالبات خود را وصول ننموده اند نیز به بانک مزبور تسلیم و مراتب را طی آگهی در روزنامه رسمی و کثیرالانتشار، به اطلاع اشخاص ذی نفع برسانند تا برای دریافت مطالبات خود به بانک مورد نظر مراجعه کنند.
مسئولیت مدنی مدیران تصفیه در اثر ارتکاب تقصیر تابع اصول کلی حقوق مدنی می باشد و چنانچه در اثر تقصیر مدیران تصفیه، به سهامدار، شخص ثالث ذی نفع یا شرکت مستقیماً خسارتی وارد گردد، زیان دیده برای اخذ خسارت باید تقصیر فاعل زیان و رابطه سببیت بین فعل زیان آور و ضرر وارده را اثبات نماید.
ماده 266 ( ل. ا. ق. ت) مدیر یا مدیران تصفیه را که از مقررات مندرج در ماده 225 ( ل. ا. ق. ت ) تخلف نموده باشد، از لحاظ میزان خسارت وارده به بستانکارانی که طلب خود را دریافت نکرده باشند، مسئول می داند.
در صورتی که پس از انحلال شرکت معلوم شود که دارائی شرکت برای تادیه طلب بستانکار تکافو نمی کند ، دادگاه ذیصلاح می تواند به تقاضای هر ذی نفع ، هر یک از مدیران یا مدیر عاملی را که کافی نبودن دارائی شرکت به نحوی از انحاء معلول تخلفات او بوده ، منفرداَ یا متضامناَ به پرداخت آن قسمت از دیونی که تادیه آن از دارائی شرکت امکان پذیر نیست محکوم می کند.
در مورد مسئولیت جزائی مدیران تصفیه ماده 268 ( ل. ا. ق. ت ) مقرر می دارد که مدیر یا مدیران تصفیه هر شرکت در صورتی که عالماَ مرتکب جرایم ذیل شوند به حبس تادیبی از 2 تا 6 ماه یا جزای نقدی از 20.000 تا 200.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد:
_ عدم اعلام نام و نشانی مربوط به مرجع ثبت شرکت ها در ظرف مدت یک ماه پس از اتخاذ تصمیم راجع به انحلال شرکت
_ عدم اعلام ختم تصفیه به مرجع ثبت شرکت ها در ظرف مدت یک ماه پس از خاتمه آن
_ عدم اطلاع تودیع وجوه باقیمانده مذکور به اشخاص ذی نفع در طی آگهی ختم تصفیه
_ عدم تودیع وجوه باقیمانده، پس از ختم تصفیه، متعلق به سهامداران و بستانکارانی
_ دعوت ننمودن مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت ، همه ساله تا قبل از خاتمه امر تصفیه با رعایت شرایط و تشریفاتی که در این قانون و اساسنامه شرکت پیش بینی شده است و نیز عدم تسلیم صورت دارائی منقول و غیر منقول و ترازنامه و حساب سود و زیان عملیات مربوط به مجمع مذکور به انضمام گزارش حاکی از اعمالی که تا آن موقع انجام داده اند.
_ ادامه دادن به عملیات امر تصفیه پس از خاتمه دوره تصدی مدیریت ، مشروط بر آنکه تمدید ماموریت خود را خواستار شده باشند.
_ عدم تودیع وجوه باقیمانده، پس از ختم تصفیه، متعلق به سهامداران و بستانکارانی که طلب خود را وصول ننموده اند، در حساب مخصوص در یکی از بانک های ایرانی
_ و نیز ارتکاب جرایم مندرج در ماده 269 (ل. ا. ق. ت) منجر به حبس تادیبی از 1 سال تا 3 سال محکومیت خواهد داشت.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان تخصصی، با همکاران ما در کارا ثبت تماس حاصل نمایید.