ماده 1 قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات در تعریف ویژگی های علائم تجاری مقرر می دارد: علامت تجاری عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی، تجاری یا فلاحتی اختیار می شود. ممکن است یک علامت تجاری برای تشخیص امتیاز محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعت و یا محصول یک شهر و یا یک ناحیه از مملکت اختیار شود.

از ماده فوق مستفاد می شود که نوع علامت جنبه حصری ندارد، بلکه با توجه به ابتکار افراد برای شناسایی محصولات واحدهای تولیدی، صنعتی یا خدماتی مانند حمل و نقل زمینی، هوایی یا دریایی به صورت کلمات، حروف، ارقام، تصاویر افراد عادی یا دانشمندان باشد.

اصولاً ثبت علائم تجاری اختیاری است، زیرا ثبت علائم موجب می شود که صاحب علامت از حمایت قانون برخوردار شود، بنابراین لزومی برای اجباری کردن آن از طرف مقنن به نظر نمی رسد. به موجب تبصره ماده 1 قانون ثبت علائم و اختراعات: "داشتن علامت تجاری اختیاری است مگر در مواردی که دولت آن را الزامی قرار دهد"

طبق ماده 2 قانون ثبت علائم و اختراعات: "حق استعمال انحصاری علامت تجاری فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رسانیده باشد".
بنابراین کسی که علامت تجاری خود را به ثبت نرسانیده است اصولاَ نمی تواند از حمایت قانونی برخوردار گردد.

ویژگی های علائم تجاری قابل ثبت:

• علامت تجاری نه تنها باید با سایر علائم تجاری تمایز و تفاوت داشته باشد و با نوع و جنس کالا نیز ارتباط تنگاتنگ نشان دهد، بلکه باید توام با ابتکار و نوآوری ترسیم و تنظیم گردد و از اسامی عام و گمراه کننده در علامت استفاده نشود. مثلاً کلمه "میوه" برای نوع خاصی از میوه مثل "کیوی" یا "موز" نمی تواند به عنوان علامت تجاری انتخاب شود مگر اینکه این کلمه همراه با علائم و اشکال دیگر مجموعه ای را تشکیل دهند که به عنوان علامت تجاری آن میوه خاص به کار می رود. 

علامت تجاری باید جدید، ابتکاری بوده و گمراه کننده نباشد.

1. جدید بودن علامت تجاری

منظور این می باشد که علامت مورد استفاده بر روی محصول که برای ثبت ارائه می شود، از حیث شکلی باید جدید بوده و سابقه ثبت و استعمال توسط دیگران را نداشته باشد. در علائم مرکب در اجزاء دو علامت مرکب از یک کلمه مشابه استفاده شده باشد و اجزای دیگر یکسان و مشابه نباشند، به نحوی که جزء مشترک و مشابه دو علامت میان صاحبان آن ها موجبات اختلاف و دعوی را فراهم سازد. شایان ذکر است که با توجه به جدول طبقه بندی کالا، هرگاه برای نوعی کالای مشخص علامتی از طبقه ای خاص استفاده شود، شخص دیگری که پس از انتخاب علامت مذکور بخواهد برای کالای خود از نوع مشابه از طبقه مزبور و از همان علامت قبلی استفاده کند، با ممنوعیت استفاده و ثبت علامت مواجه خواهد شد.

2. ابتکاری بودن علامت تجاری

از خصوصیات دیگر علامت تجاری قابل ثبت، ابتکاری بودن آن است. یعنی علامت باید توام با طراحی و ظرایف شکلی باشد. اگر علامت ساده باشد و با خود جنس اشتباه شود از محصول عرضه شده در بازار حمایت نمی کند و آثار خوب تجاری یک علامت ابتکاری را در برنمی گیرد. از طرفی دیگر، ابتکاری بودن علامت تجاری ایجاب می کند اسامی عام (مانند کلمه شکر) به عنوان علامت انتخاب نشود، و بالاخره اینکه به کار بردن خطوط هندسی به شکل لوزی یا دایره و نیز انتخاب ارقام که نشانگر کیفیت جنس باشد، جنبه ابتکاری ندارد ولی اگر ارقام مورد استفاده با نوع کالا متمایز باشد برای استفاده به عنوان علامت، خالی از اشکال خواهد بود.

3. عدم ایجاد اشتباه در نظر مشتری

علامت تجاری نباید طوری ترسیم گردد که در نظر مشتری ایجاد اشتباه کرده و وی را در تشخیص و تمییز علائم تجاری دیگر که قدری با هم مشابهت دارند، دچار سردرگمی و انتخاب نادرست کند. ایجاد اشتباه در نظر مشتری گاه ممکن است با انتخاب نام منطقه ای خاص به عنوان علامت تجاری برای کالایی مشخص که در اصل بین کالا و آن منطقه ارتباطی وجود ندارد، صورت پذیرد به نحوی که مصرف کننده به تصور اینکه کالا متعلق به آن منطقه است راجع به نوع و مبدا جنس دچار اشتباه شده و در انتخاب و خرید کالا گمراه گردد.

• علائم تجاری غیر قابل ثبت

بعضی از علائم به علت اینکه در انحصار دولت یا مقامات مملکتی است و یا برخلاف نظم و عفت عمومی است ممکن است ممنوع اعلام شود. ماده 5 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر می دارد: هیچ یک از علائم ذیل را نمی توان به عنوان علامت تجاری اختیار نمود و یا آن ها را یکی از اجزاء یک علامت تجاری قرار داد:
1. بیرق مملکتی ایران و هر بیرق دیگری که دولت ایران استعمال آن را به طور علامت تجاری منع کند. علامت هلال احمر، نشان ها، مدال ها و انگ های دولت ایران .
2. کلمات و یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشد. (از قبیل جمهوری اسلامی، انقلابی، دولتی و غیره)
3. علامات موسسات رسمی مانند آرم جمهوری اسلامی و هلال احمر و صلیب سرخ و غیره
4. علائمی که مخل انتظامات عمومی و یا منافی عفت باشد.
مقنن، انتخاب علائم مزبور را به عنوان علامت تجاری، ممنوع اعلام کرده است. بنابراین، اداره ثبت شرکت ها از ثبت علائم مذکور خودداری خواهد کرد.

- ثبت شرکت خدماتی چه شرایطی دارد؟

- مراحل ثبت شرکت در منطقه آزاد بندر انزلی

"کارا ثبت، مجری ثبت انواع شرکت و علامت تجاری"
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان تخصصی، با همکاران ما در کارا ثبت تماس حاصل نمایید. 88880006-021