علائم تجاری، صنعتی یا خدماتی، نشانه هایی هستند که برای معرفی کالاها و محصولات صنعتی و یا خدماتی از لحاظ کیفیت و ضمانت مرغوبیت جنس آن ها مورد استفاده قرار می گیرند. این علائم ممکن است اسامی مرکب شامل نقش، تصویر و کلمه بوده یا به صورت اسم منطقه و شهر و بالاخره به شکل علامت و ترسیمات و غیره باشد.

ماده 1 قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات در تعریف علامت تجاری مقرر می دارد:
"علامت تجاری عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی، تجاری یا فلاحتی اختیار می شود. ممکن است یک علامت تجاری برای تشخیص امتیاز محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعت و یا محصول یک شهر و یا یک ناحیه از مملکت اختیار شود."

از ماده فوق مستفاد می شود که نوع علامت جنبه حصری ندارد، بلکه با توجه به ابتکار افراد برای شناسایی محصولات واحدهای تولیدی، صنعتی یا خدماتی مانند حمل و نقل زمینی، هوایی یا دریایی به صورت کلمات، حروف، ارقام باشد.

علامت تجاری نه تنها باید با سایر علامت تجاری تمایز و تفاوت داشته باشد و با نوع و جنس کالا نیز ارتباط تنگاتنگ نشان دهد ، بلکه باید توام با ابتکار و نوآوری ترسیم و تنظیم گردد و از اسامی عام و گمراه کننده در علامت استفاده نشود، مثلاً کلمه "شکر" را که عام و ویژه کالا و جنس خاص است، نمی توان به عنوان علامت انتخاب نمود.

علاوه بر ویژگی هایی که ذکر شد، مقنن، انتخاب برخی علائم را به عنوان علامت تجاری، ممنوع اعلام کرده است. بنابراین اداره ثبت شرکت ها از ثبت این علائم خودداری خواهد کرد. در ادامه به شرح این علائم می پردازیم.

• علائم ممنوعه برای ثبت

بعضی از علائم به علت اینکه در انحصار دولت یا مقامات مملکتی است و یا برخلاف نظم و عفت عمومی است ممکن است ممنوع اعلام شود.

ماده 5 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر می دارد: هیچ یک از علائم ذیل را نمی توان به عنوان علامت تجاری اختیار نمود و یا آن ها را یکی از اجزای یک علامت تجاری قرار داد:

1. بیرق مملکتی ایران و هر بیرق دیگری که دولت ایران استعمال آن را به طور علامت تجاری منع کند. علامت هلال احمر، نشان ها، مدال ها و انگ های دولت ایران.
این نشان ها مربوط به ملت و کشور است و قابل تملک خصوصی نمی باشد حتی پرچم سایر ملل را نیز نمی توان به عنوان علامت تجاری مورد استفاده قرار داد. وزارت امور خارجه نمونه هایی از پرچم کشورهای مختلف را به اداره ثبت می فرستد تا از ثبت علائمی که مانند آن ها باشد خودداری شود. مدال ها و نشان ها نیز چون در موارد مخصوصی در مقابل خدمات برجسته به اشخاص داده می شود هر کس نمی تواند آن ها را مورد استفاده قرار دهد.

انگ علامتی است که بر روی فلزات قیمتی برای تعیین عیار آن می زنند و اگر کسان دیگر آن را بکار برند خاصیت آن که تضمیم عیار فلزات از طرف مقام رسمی است از بین می رود و علاوه بر آن اشخاص استفاده جو ممکن است آن ها را بر روی فلزات ارزان قیمت نقش کنند و باعث فریب مشتریان گردند و از این لحاظ قوانین جزایی برای کسانی که مرتکب چنین اعمالی شوند مجازاتی پیش بینی نموده است.

2. کلمات و یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی باشد. (از قبیل جمهوری اسلامی، انقلابی، دولتی و غیره)

استعمال چنین کلماتی جایز نیست ، چرا که باعث می شود که مصرف کننده تصور کند کالای مورد علامت به وسیله مقامات مزبور ساخته شده است.

3. علامات موسسات رسمی مانند آرم جمهوری اسلامی و هلال احمر و صلیب سرخ و غیره
برخی از علامات جنبه بین المللی و ملی پیدا کرده و با وجود آنکه علامت تجاری تلقی می شوند چون برای موسسات رسمی و در موارد مخصوصی استعمال می شوند و موسساتی که آن ها را استعمال می کنند دارای مزایای مخصوصی می باشند استفاده از این علائم به عنوان علائم تجاری جایز نیست زیرا ممکن است از این علائم سوء استفاده شود.

4. علائمی که مخل انتظامات عمومی و یا منافی عفت باشد.
به طور کلی کلماتی که باعث لکه دار شدن عفت عمومی می شود و یا هر علامتی که مخالف قانون باشد، نمی توان به عنوان علامت انتخاب نمود.

بیشتر بخوانید:

- ثبت شرکت در ایتالیا

- روند انجام امور مالیاتی پس از ثبت شرکت به چه صورت است؟

دفتر حقوقی کارا در زمینه ثبت برند، به دو صورت ارائه خدمات می نماید:
1. با مشاوره تخصصی لازم، می تواند راهنمای شما باشد.
2. تمام مراحل را می تواند به وکالت انجام دهد تا با خیالی آسوده کلیه امور ثبتی شما در کوتاه ترین زمان انجام شود.