طبق ماده 2 نظامنامه قانون تجارت، ثبت شرکت های ایرانی حوزه تهران در اداره ثبت شرکت ها و خارج از حوزه تهران در اداره ثبت اسناد مرکز اصلی شرکت به عمل می آید و اگر اداره ثبت وجود نداشته باشد، در دفتر اسناد رسمی و اگر دفتر اسناد هم نباشد در دفتر دادگاه به عمل می آید. ثبت شرکت های خارجی در تهران نزد اداره مالکیت صنعتی به عمل می آید.
نکته : به موجب ماده واحده قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت های خارجی، ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت خارجی در ایران منوط به اجازه متقابل ثبت کشور خارجی در آن کشور می باشد.
تکلیف ثبت شرکت ها با مدیران شرکت می باشد. به موجب ماده 195 ق.ت، " ثبت کلیه شرکت های مذکور در این قانون الزامی و تابع جمیع مقررات ثبت شرکت ها است ." در خصوص تشکیلات و موسسات غیرتجاری لازم به ذکر است طبق ماده 584 ق. ت ایجاد شخصیت حقوقی منوط به ثبت می باشد.
به موجب ماده 2 قانون ثبت شرکت ها در مورد ضمانت اجرای عدم ثبت شرکت های ایرانی، دادستان می تواند تقاضای جزای نقدی و انحلال شرکت را داشته باشد و در صورتی که دادستان تقاضای انحلال نکند ، شرکت موجود تلقی می شود.
به موجب ماده 5 قانون ثبت شرکت ها، در مورد شرکت های خارجی دادستان می تواند تقاضای جزای نقدی کند و هر گاه تا 3 ماه پس از ابلاغ حکم ، تخلف ادامه یابد دولت از عملیات نماینده یا مدیر شعبه شرکت متخلف جلوگیری خواهد نمود.
هم چنین به موجب ماده 220 ق. ت ، اگر شرکت های خارجی تصریح نکنند که تحت چه نمره به ثبت رسیده اند ضمانت اجرا، جزای نقدی می باشد و به موجب ماده 20 نظامنامه اجرای قانون ثبت شرکت ها، ثبت شرکت خارجی حتماَ باید در مجله رسمی وزارت عدلیه و یکی از روزنامه های یومیه تهران به تعیین وزارت عدلیه منتشر شود.
مهم ترین دلایل ثبت شرکت عبارت است از :
1. ثبت شرکت به فعالیت اقتصادی افراد اعتبار خاصی می بخشد و موجب ایجاد تما یل بیشتر از سوی افراد برای ایجاد همکاری می گردد .
2. ثبت نمودن شرکت نشان دهنده این مهم می باشد که برای بوجود اوردن این شخصیت حقوقی دقت های لازم شده از سوی مراجع مربوطه انجام شده و مقررات آن رعایت گردیده است و فعالیت این مجموعه در چهار چوب قانون می باشد لذا باعت ایجاد حس اعتماد در مشتریان است.
3 . ثبت شرکت از نظر ایجاد اعتماد در معامله کنندگان با شرکت در درجه ی بالایی از اهمیت بر خوردار است ، زیرا کسی که قراداد مهمی با شرکت منعقد می نماید باید بداند که سرمایه شرکت تا چه اندازه است و اختیار مدیران شرکت تا چه حدودی بوده و بالاخره قدرت و توانایی این شخصیت حقوقی به چه میزان است (موارد مهم هر شرکت در جراید کثیر و انتشار اگهی می شود تا همه به این مهم آگاه باشند )
4. هر گاه شرکت به ثبت برسد، قراردادهای منعقده بین شرکا رسمی بوده و بعد ها هیچ یک نمی توانند مانند اسناد غیر رسمی از وجود شرکت نامه و اساسنامه و سایر تصمیماتی که به ثبت می رسد اظهار بی اطلاعی نموده و یا به ایراداتی که درباره ی اسناد غیر رسمی ممکن است وارد نمود استناد نمایند.
بنابر این برای دستیابی به کسب و کار اقتصادی گسترده و قانون مدار ثبت شرکت نه تنها مفید بلکه ضروری می باشد.
مدارک لازم جهت ثبت شرکت
2. نام شرکت
3. موضوع فعالیت شرکت
4. میزان سرمایه شرکت
5. اسامی اشخاصی که حق امضا دارند.
6. تعیین سهامداران و میزان سهام آن ها
7. تعداد سهام شرکت و اعضا ( حداقل ا سهم اعضای هیات مدیره )
8. تعیین مدیران شرکت و سمت آن ها ( مدیر عامل ، رییس هیات مدیره ، نایب رییس هیات مدیره )
9. تعیین بازرسین شرکت ( مخصوص شرکت های سهامی خاص)
10. آدرس و کد پستی شرکت
11. آدرس و کد پستی تمام اعضا بعلاوه شماره همراه
12. گواهی عدم سوء پیشینه ( تمام اعضای هیات مدیره ، سهامداران ، بازرسین )