افزایش سرمایه به معنای بالا بردن سرمایه اسمی و ثبت شده شرکت است. با افزایش سرمایه مسئولیت صاحبان سهام در قبال دیون شرکت افزایش می یابد. شرکت به دلیل بهره مندی از مزایا افزایش سرمایه می دهد، زیرا با افزایش سرمایه شرکت های دیگر ارزش و اعتبار خوبی برای شرکت قائل می شوند. افزایش سرمایه از دو طریق قابل تحقق است :
1. افزایش مبلغ اسمی : مثلاَ مبلغ اسمی هر سهم از 500 به 700 تومان افزایش پیدا کند.
- ثبت شرکت آنلاین در سامانه اداره ثبت شرکت ها
- مزایای ثبت شرکت سهامی خاص و ثبت شرکت با مسئولیت محدود چیست؟
2. صدور سهام جدید ( افزایش تعداد سهام ) : در این روش مبلغ اسمی سهم هیچ تغییری نمی کند. مثلاَ اگر شرکت بخواهد به اندازه 200 میلیون تومان افزایش سرمایه دهد، معادل 200 میلیون سهام صادر می کند. در این صورت اولویت برای خرید سهام جدید با سهامداران شرکت است مگر آن که حق تقدم در خرید از سهامداران سلب شود و یا این که آنان نخواهند حق تقدم را اعمال کنند. در این روش، مبلغ اسمی سهم بدون تغییر باقی می ماند.
به موجب ماده 165 لایحه قانون تجارت ، از شروط الزامی افزایش سرمایه ، تادیه تمام سرمایه قبلی شرکت می باشد و اگر قبل از پرداخت تمام مبلغ اسمی سهام جدید صادر شود، در ماده 261 لایحه برای رئیس و اعضای هیات مدیره و مدیر عامل ، ضمانت اجرای جزایی پیش بینی شده است.
1. افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام
به موجب ماده 94 لایحه ، هیچ مجمع عمومی نمی تواند با هیچ اکثریتی به تعهدات صاحبان سهام بیفزاید. این مقرره بدین معناست که اگر قرار بر افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام به همراه افزایش تعهدات صاحبان سهام باشد، کلیه صاحبان سهام باید در مجمع عمومی فوق العاده حاضر و به اتفاق آرا به این مهم رای بدهند، زیرا نمی توان برای شخصی تعهد یک طرفه ایجاد کنیم .
اگر افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهم موجب افزایش تعهد سهامداران نشود، مانند آن که افزایش سرمایه از طریق انتقال سود ذخیره شده به شرکت باشد، نیازی به اتفاق آرا نیست و با اکثریت دو ثلث آرای حاضر در جلسه رسمی تصمیم افزایش سرمایه تصویب می شود. مثلاَ مبلغ اسمی هر سهم 200 تومان افزایش یابد و مبلغ 200 تومان افزایش یافته از سود ذخیره شده در شرکت به مبلغ اسمی سهم اضافه شود. در حقیقت اگر افزایش سرمایه با بالا بردن مبلغ اسمی از طریق سود ذخیره شده باشد، تهاتر رخ می دهد زیرا سهامداران بابت سود ذخیره شده طلبکار شرکت بوده اند.
افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهم :
برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند : اتفاق آراء
برای صاحبان سهام ایجاد تعهد نکند : اکثریت دو سوم آرای حاضر مجمع عمومی فوق العاده
2. تادیه مبلغ اسمی سهام جدید
چنانچه شرکت بخواهد سرمایه خود را از طریق انتشار سهام جدید افزایش بدهد، اولین چیزی که به ذهن می رسد راه تامین سرمایه این سهام جدید ست. برای تادیه مبلغ اسمی سهام جدید 4 راه حل در ماده 158 لایحه آمده است.
راه های پرداخت سهام جدید :
الف: پرداخت مبلغ اسمی سهم به نقد
ب: تبدیل مطالبات نقدی حال شده
ج: انتقال سود تقسیم نشده و اندوخته اختیاری و اضافه ارزش سهم
د: اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام
در عمل این راه موجب افزایش شرکت می شود. در شرکت سهامی عام پرداخت غیرنقدی در زمان افزایش سرمایه امکان پذیر نمی باشد و به عنوان مثال خریدار سهام جدید نمی تواند به جای پول، اتومبیل به شرکت بدهد و سهام دریافت کند.
در شرکت سهامی خاص تادیه مبلغ اسمی در زمان افزایش سرمایه به صورت غیرنقد امکان پذیر است. طبق ظاهر قانون ، برخلاف زمان تاسیس فقط قسمتی از سرمایه را می توان به صورت غیرنقد پرداخت کرد اما به عقیده دکتر اسکینی ، در سهامی خاص تمامی مبلغ افزایش سرمایه می تواند به صورت غیرنقد پرداخت باشد.
اگر شخصی از شرکت طلبی داشته باشد، به جای دریافت طلب خود از شرکت سهام دریافت می کند و مبلغ اسمی سهم با طلبی که از شرکت دارد تهاتر می شود.
به موجب ماده 185 لایحه ، در این طریق افزایش سرمایه :
1. باید مجمع عمومی فوق العاده تصویب بکند.
2. امضا ورقه تعهد سهم توسط طلبکارانی که مایل به پذیره نویسی هستند . یعنی بدون تمایل طلبکاران امکان تبدیل مطالبات به سهام ممکن نیست و چنانچه طلبکاران شرکت مایل باشند، می توانند به جای مطالبات نقدی حال شده از شرکت سهام جدید را دریافت کنند.
به عقیده دکتر اسکینی، زمانی که افزایش سرمایه از این طریق باشد نیازی به انتشار اعلامیه پذیره نویسی ماده 177 لایحه و مراجعه به بانک نمی باشد، زیرا تبدیل مطالبات نقدی از طریق تهاتر انجام می شود.
به موجب ماده 187 لایحه ، پس از افزایش سرمایه از این طریق مدارک ذیل باید برای ثبت به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم بشود تا اثبات شود، واقعاَ این اشخاص طلبکار شرکت بوده اند :
صورت کاملی از مطالبات نقدی حال شده بستانکاران پذیره نویس
رونوشت اسناد و مدارک مثبت این گونه مطالبات تایید شده توسط بازرسان شرکت
صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر اینکه کلیه سهام شرکت خریداری و بهای آن دریافت شده است.
منظور از سود تقسیم نشده، سود قابل تقسیم ماده 239 لایحه می باشد. این سود، حق سهامداران است که ممکن است یا به صورت نقد بین آن ها تقسیم شود و یا اینکه به جای پرداخت نقدی سود، سهام جدید منتشر و بین صاحبان سهام تقسیم شود.
منظور از اندوخته در این ماده اندوخته اختیاری می باشد، زیرا به موجب تبصره 2 ماده 158 انتقال اندوخته قانونی به سرمایه ممنوع است.
اضافه ارزش سهم ، تفاوت میان مبلغ اسمی و واقعی سهام است. مثلاَ اگر شرکتی 10 میلیون سرمایه ثبتی داشته باشد اما ارزش واقعی آن بالغ بر 100 میلیون تومان باشد، حاضر نخواهد شد مبلغ اسمی سهام را به همان مبلغ 500 تومان اولیه در زمان افزایش سرمایه بفروشد. به عنوان مثال در صورت فروش سهام جدید، مبلغی معادل 600 تومان دریافت می نماید. در این صورت مبلغ 100 تومان اضافه بر مبلغ اسمی را اضافه ارزش سهم می نامند. طبق مواد 160 و 236 لایحه ، عواید حاصل از اضافه ارزش سهم به 4 شکل قابل استفاده است :
1. انتقال به اندوخته
2. تقسیم نقدی بین صاحبان سهام سابق
3. دادن سهام جدید به صاحبان سهام سابق
4. استهلاک هزینه افزایش سرمایه
شرکت اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام صادره را دریافت و به جای پرداخت سود به دارندگان این اوراق، به آنان سهام جدید می دهد. اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام فقط توسط شرکت سهامی عام پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار منتشر می شود.
ثبت شرکت کارا
" ارائه دهنده ی خدمات تخصصی ثبت شرکت و ثبت برند "