شرکت تضامنی، شرکتی است که بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی و برای انجام امور تجاری تشکیل می شود. در این شرکت ها اگر دارایی و اموال شرکت برای پرداخت تعهدات و دیون شرکت کفایت ننماید ، هر کدام از شرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت می باشند. به عبارت دیگر در صورت بروز مشکلات مالی و ایجاد بدهی بیش از سرمایه، هر یک از آنان به تنهایی در مقابل طلبکاران و اشخاص ثالث برای پرداخت تمام مطالبات آنان مسئول می باشد.
- صفر تا صد مراحل تاسیس و ثبت شرکت سهامی خاص
- مدارک لازم برای ثبت شرکت سهامی عام
یادآوری می گردد که :
1- در این شرکت از آنجا که هر شریک در قبال کلیه دیون شرکت، مسئول است ؛ بنابراین ، برای شرکا قالب مطمئنی نیست ؛ اما برای معامله کنندگان با شرکت مطمئن ترین قالب است.
2- برای تاسیس آن حداقل سرمایه ای تعیین نشده است.
3- شیوه های اداره آن بسیار ساده و بسیط است ؛ از همین رو برای تشکیل شرکت هایی با تعداد زیادی از شرکا مناسب نیست.
4- در موارد قابل توجهی، تصمیم گیری برای اداره این شرکت ، با اتفاق آرای شرکا صورت می پذیرد ؛ از این رو این قالب برای تعداد اندکی از شرکای هم سلیقه ، مناسب است.
5- نقل و انتقال سهم الشرکه در آن با رای تمام شرکا امکان پذیر است.
امکان تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی در ماده 135 قانون تجارت به شرح آتی پیش بینی شده است :
" هر شرکت تضامنی می تواند با تصویب تمام شرکا، به شرکت سهامی تبدیل گردد. در این صورت رعایت تمام مقررات راجعه به شرکت سهامی حتمی است ."
بر مبنای این ماده ، برای تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی حصول شرایط ذیل ضروری است :
اولاَ : تبدیل شرکت اختیاری است.
ثانیاَ : تبدیل شرکت باید به اتفاق آراء و با تصویب تمامی شرکا باشد.
ثالثاَ : برای تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی، رعایت تمامی مقررات راجعه به شرکت سهامی لازم است. به عنوان مثال ، ثبت شرکت های سهامی عام نیازمند تجویز سازمان بورس است ( ماده 25 ق. ب. ا. ب ) بنابراین ، تبدیل شرکت تضامنی به سهامی عام نیز نیازمند تجویز سازمان بورس است ؛ اما تبدیل شرکت تضامنی به سهامی خاص نیازمند تجویز سازمان بورس نیست.
رابعاَ : قانون ، تبدیل شرکت تضامنی را به نوع خاصی از شرکت سهامی ننموده ، بنابراین شرکت تضامنی می تواند به شرکت سهامی عام یا شرکت سهامی خاص تبدیل شود.
خامساَ : تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی به معنای انحلال شرکت تضامنی و تاسیس شرکت سهامی جدید نیست ، بلکه انطباق دادن شرکت تضامنی با مقررات شرکت سهامی است. در نتیجه شرکت دارای دو دوره عمل خواهد بود :
الف- عملیات شرکت در موقعی که به صورت شرکت تضامنی اقدام می کرده است. لذا در اثر تبدیل شرکت، تعهدات شرکت و شرکا مربوط به دوره عمل شرکت تضامنی از بین نمی رود و حتی ممکن است در صورت وجود موجبات ورشکستگی، حکم ورشکستگی شرکت تضامنی قبلی صادر شود. بنابراین تبدیل شرکت نمی تواند موجب اضرار طلبکاران شرکت شود.
ب- عملیات شرکت در دوران جدید تبدیلی به شرکت سهامی، که در این دوره کلیه مقررات شرکت های سهامی لازم الرعایه خواهد بود و برای این دوره جدید مسئولیت شرکا معادل مبلغ اسمی سهام هر یک از آن ها خواهد بود.
- شرکت عملی : در عمل ممکن است بدون رعایت مقررات مربوط به شرکت های تجاری شرکت هایی تشکیل شوند که مقنن برای این قبیل شرکت ها مقررات شرکت های تضامنی را جاری می سازد. ماده 220 قانون تجارت درباره این قبیل شرکت ها می گوید :
" هر شرکت ایرانی که فعلاَ وجود داشته یا در آتیه تشکیل شود، و با اشتغال به امور تجاری خود را به صورت یکی از شرکت های مذکور در این قانون درنیاورده و مطابق مقررات مربوط به آن شرکت عمل ننماید، شرکت تضامنی محسوب شده و احکام راجع به شرکت های تضامنی در مورد آن اجرا می گردد ... "
سوال : در صورت تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی، وضعیت آن دسته از دیون شرکت که قبل از این تبدیل شرکت، ایجاد شده باشند چیست ؟
جواب : برای حفظ حقوق طلبکاران شرکت، باید نسبت به دیونی که قبل از تبدیل قالب شرکت ، برای شرکت ایجاد شده، مسئولیت همه شرکا را مسئولیتی تضامنی دانست ؛ بنابراین ، بعد از چنین تبدیلی، دیون شرکت به دو دسته تقسیم می شوند :
1- دیون قبل از تبدیل شرکت از تضامنی به سهامی : مسئولیت شرکا نسبت به این دیون، یک مسئولیت تضامنی است.
2- دیون بعد از تبدیل شرکت از تضامنی به سهامی : شرکا فقط به میزان مبلغ اسمی سهام خود نسبت به این دیون مسئول اند و مسئولیت دیگری متوجه ایشان نیست.