چنانچه می دانیم در کلیه شرکت ها، دارایی شرکت از دارایی شرکاء بدلیل وجود شخصیت حقوقی مستقل از شخصیت حقیقی شرکاء است و نیز در شرکت های سهامی دارایی شرکت اهمیت مخصوص دارد و شرکاء مسئولیتی در مقابل تعهدات شرکت به جز سرمایه ای که پرداخته اند ندارند و طلبکاران شرکت غیر از آن (سرمایه شرکت) وثیقه ای ندارند. بنابراین سرمایه شرکت بعد از پرداخت جزء دارایی شرکت محسوب می شود و در مدت حیات شرکت ممکن است افزایش یا تقلیل یابد.

لذا بدیهی است یکی از مهمترین تصمیماتی که مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام درباره تغییر اساسنامه شرکت اتخاذ می کند افزایش یا تقلیل سرمایه شرکت است که در صورت افزایش سرمایه شرکت، صاحبان سهام موظف نیستند در افزایش سرمایه شرکت مشارکت کنند مگر اینکه افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود باشد و در صورتیکه برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند ممکن نخواهد بود مگر آنکه کلیه صاحبان سهام علاوه بر حضور در جلسه مربوط با آن نیز موافق باشند و همچنین اگر تقلیل سرمایه شرکت باعث تضییع حقوق طلبکاران گردد تقلیل سرمایه مزبور مجاز نخواهد بود.

افزایش سرمایه شرکت معمولاً در موارد ذیل به عمل می آید:

1-شرکت برای ادامه یا توسعه عملیات خود محتاج به سرمایه اضافی است و سرمایه مزبور را نمی تواند از طریق وام تحصیل کند.
2-شرکت دارای وضع مالی محکمی است ولی برای اینکه زیر بار قرض نرفته و بهره ای پرداخت ننمایند ترجیح می دهد به عوض دریافت وام سرمایه خود را افزایش دهد.
3-شرکتی که دارای ذخایر زیادی است به عوض تقسیم ذخائر بین صاحبان سهام ترجیح می دهد ذخائر خود را تبدیل به سرمایه کند.
4-شرکت برای تسهیل و تقویت بنیه مالی خود سهام موسس و برگ های قرضه یا وام های خود را به سهم تبدیل نماید.
5-شرکتی که اجناس دریافت می دارد به عوض پرداخت بهای آن ها سهم می دهد.

درباره افزایش سرمایه

مادام که سرمایه شرکت قبلی شرکت تماماً از سوی صاحبان سهام تادیه نشده است و مراحل ثبت و تشریفات آن در اداره ثبت شرکت ها انجام نگرفته باشد افزایش سرمایه تحت هیچ عنوانی مجاز نخواهد بود(ماده 165 ل.ا.ق.ت). حق افزایش سرمایه مختص به مجمع عمومی فوق العاده است. مقنن صراحتاً در ماده 164 ل.ا.ق.ت مقرر داشته که اساسنامه شرکت نمی تواند متضمن اختیار افزایش سرمایه برای هیات مدیره باشد.

مجمع عمومی فوق العاده به پیشنهاد هیات مدیره پس از قرائت گزارش بازرس یا بازرسان شرکت در مورد افزایش سرمایه اتخاذ تصمیم می کند(ماده 161 ل.ا.ق.ت) و بایستی شرایط مربوط به فروش سهام جدید و تادیه قیمت آن را تعیین یا اختیار تعیین آن را به هیات مدیره واگذار نموده و یا آنکه به هیات مدیره اجازه دهد در ظرف مدت معینی که نباید از پنج سال تجاوز نماید سرمایه شرکت را بطور متناوب یا متوالی در یک یا چند نوبت تا میزان مبلغ تعیین شده به یکی از طرق پیش بینی شده در لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت افزایش دهد(ماده 161 ل.ا.ق.ت).

پیشنهاد هیأت مدیره راجع به افزایش سرمایه باید متضمن توجیه لزوم افزایش سرمایه و نیز شامل گزارش درباره امور شرکت از بدو سال مالی جاری و اگر تا آن موقع نیز مجمع عمومی نسبت به حساب های سال مالی قبل تصمیم نگرفته باشد حاکی از وضع شرکت از ابتدای سال مالی قبل باشد. بازرس یا بازرسان شرکت پیشنهاد هیأت مدیره را مورد رسیدگی قرار داده و نظر خود را که حاکی از تایید عوامل و جهاتی که در گزارش هیات مدیره راجع به افزایش سرمایه ذکر شده است را طی گزارش به مجمع عمومی فوق العاده تسلیم و مجمع مزبور پس از استماع گزارش بازرس یا بازرسان اتخاذ تصمیم می نماید.

افزایش سرمایه شرکت سهامی از طریق صدور سهام جدید و بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود

افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود در صورتیکه برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند ممکن نخواهد بود مگر آن که کلیه صاحبان سهام با آن موافق باشند. ضمناَ پرداخت مبلغ اسمی سهام جدید در شرکت های سهامی عام بصورت نقدی است ولی در شرکت های سهامی خاص چنین پرداختی در قالب آورده ی غیر نقدی نیز مجاز می باشد مضافاَ اینکه انتقال اندوخته قانونی شرکت به سرمایه ممنوع است.البته باید توجه داشت تا زمانیکه سرمایه قبلی پرداخت نشده باشد افزایش سرمایه شرکت تحت هیچ عنوانی مجاز نخواهد بود.

-افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص
در شرکت سهامی خاص پس از اتخاذ تصمیم راجع به افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید باید مراتب از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد به اطلاع صاحبان سهام برسد.در این آگهی باید اطلاعات مربوط به مبلغ افزایش سرمایه و مبلغ اسمی سهام جدید و حسب مورد مبلغ اضافه ارزش سهم و تعداد سهامی که هر صاحب سهم به نسبت سهام خود حق تقدم در خرید آن ها را دارد و مهلت پذیره نویسی و نحوه پرداخت ذکر شود در صورتیکه برای سهام جدید شرایط خاصی در نظر گرفته شده باشد چگونگی این شرایط در آگهی قید خواهد شد(ماده 169).

-افزایش سرمایه در شرکت سهامی عام
در شرکت سهامی عام پس از اتخاذ تصمیم راجع به افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید باید آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن منتشر می شود به اطلاع صاحبان سهام برسد و در آن قید شود که:
الف-صاحبان سهام بی نام برای دریافت گواهی نامه حق خرید سهامی که حق تقدم در خرید آن را دارند ظرف مهلت معین که نباید کمتر از 20 روز باشد به مراکزی که از طرف شرکت تعیین و در آگهی قید شده است مراجعه کنند.
ب-برای صاحبان سهام با نام گواهینامه های حق خرید باید توسط پست سفارشی ارسال گردد.

-گواهی نامه حق خرید سهام
گواهی نامه حق خرید سهام باید مشتمل بر نکات ذیل باشد:
1-نام و شماره ثبت و مرکز اصلی شرکت
2-مبلغ سرمایه فعلی و همچنین مبلغ افزایش سرمایه شرکت
3-تعداد و نوع سهامی که دارنده گواهینامه حق خرید آن را دارد با ذکر مبلغ اسمی سهم و حسب مورد مبلغ اضافه ارزش آن
4-نام بانک و مشخصات حساب سپرده ای که وجوه لازم باید در آن پرداخته شود.
5-مهلتی که طی آن دارنده گواهی نامه می تواند از حق خرید مندرج در گواهی نامه استفاده کند.
6-هر گونه شرایط دیگری که برای پذیره نویسی مقرر شده باشد.
لازم به ذکر است گواهی نامه حق خرید سهم باید به همان ترتیبی که برای امضا اوراق سهام شرکت مقرر است به امضا برسد.

نمونه اظهارنامه ثبت افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص

بسمه تعالی
1-نام شرکت:.............................................................................................................................
2-مجمع عمومی فوق العاده مورخ..........................................و هیات مدیره مورخ................................
3-مبلغ سرمایه قبل از افزایش..........................................................................................................
...............................................................................................................................................
4-تعداد سهام با نام-بی نام و مبلغ اسمی سهام و در صورتیکه ممتاز مورد نظر می باشد ذکر خصوصیات امتیازات:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
5-نام و نام خانوادگی سهامداران                   تعداد سهام                   نوع سهام هر یک پس از افزایش سرمایه
1-5........................................................................................................................................
2-5........................................................................................................................................
3-5.......................................................................................................................................
4-5.......................................................................................................................................
5-5....................................................................................................................................
6-5....................................................................................................................................
7-5....................................................................................................................................
8-5....................................................................................................................................
9-5....................................................................................................................................
10-5..................................................................................................................................
6-نام و نام خانوادگی کلیه اعضای هیات مدیره                                         امضاء:

بیشتر بخوانید:

- پاسخ به سوالات متداول ثبتی شرکت با مسئولیت محدود

- سوالات متداول راجع به ثبت شرکت سهامی خاص

- نحوه ثبت شرکت در ایران

جهت کسب اطلاعات بیشتر با همکاران ما تماس حاصل نمایید. 88880006-021