اعضای هیئت مدیره شرکت تعاونی: اداره امور شرکت تعاونی بر عهده هیئت مدیره است. اعضای هیئت مدیره دو دسته اند: اعضای اصلی و اعضای علی البدل که تعداد آن ها در اساسنامه تعیین می شود. به موجب قانون، هیئت مدیره مرکب از حداقل 3 نفر و حداکثر 7 نفر عضو اصلی و تا یک سوم اعضای اصلی، عضو علی البدل خواهد بود. در صورت فوت، استعفا، ممنوعیت قانونی یا غیبت غیر موجه مکرر (به نحوی که در اساسنامه تعیین می شود) هر یک از اعضای اصلی ، یکی از اعضای علی البدل (به ترتیب آرای بیشتر) برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی اجرای وظیفه می کند.

انتخاب هیئت مدیره:

اولین هیئت مدیره را در بدو تشکیل شرکت تعاونی "اولین مجمع عمومی عادی" انتخاب می کند. انتخاب هیئت مدیره های بعدی بر عهده مجمع عمومی عادی است. اعضای هیئت مدیره برای مدت سه سال با رای مخفی و کتبی (با ورقه) و با اکثریت نسبی انتخاب می شوند.

اخذ رای برای انتخاب اصلی و علی البدل در یک نوبت به عمل می آید. حائزین اکثریت بعد از اعضای اصلی، به ترتیب اعضای علی البدل شناخته می شوند. اعضای هیئت مدیره، اعم از اصلی و علی البدل، از بین اعضای شرکت تعاونی انتخاب می شوند. عضویت انتخاب شوندگان وقتی تحقق پیدا می کند که قبولی خود را کتباً اعلام دارند.

دوره خدمت هیئت مدیره از زمان قبولی سمت آن ها شروع می شود؛ مشروط بر اینکه مدت ماموریت هیئت مدیره قبلی منقضی شده باشد؛ در غیر این صورت شروع خدمت آن از زمان انقضای مدت ماموریت هیئت مدیره قبلی خواهد بود. در جلسه مجمع عمومی عادی که در آن اعضای هیئت مدیره انتخاب می شوند، داوطلبان عضویت در هیئت مدیره می توانند با اجازه رئیس جلسه، در مهلتی که به تساوی برای هر یک از آن ها منظور می شود خود را معرفی کنند. در تعاونی های چند منظوره، چنانچه داشتن عضو غیر شاغل مجاز باشد، هیئت مدیره باید از میان اعضای شاغل انتخاب شود.

• انتخاب مجدد اعضای هیئت مدیره

به موجب عبارت اخیر ماده 36 قانون بخش تعاونی، "انتخاب مجدد هر یک از اعضای اصلی و علی البدل هیئت مدیره، حداکثر برای دو نوبت متوالی بلامانع است"؛ بنابراین بعد از دو نوبت متوالی عضویت در هیئت مدیره به شکل اصلی یا علی البدل، نمی تواند بلافاصله در نوبت بعدی به عنوان عضو هیئت مدیره، اعم از اصلی یا علی البدل، انتخاب شود؛ ولی بعداَ برای دو نوبت متوالی دیگر منعی برای انتخاب وی نیست.
تبصره یک ماده 36 این قانون می گوید: "افرادی که موفق به کسب دو سوم آرای کل اعضای شرکت تعاونی شوند، از مقررات ممنوعیت بیش از دو نوبت مندرج در ماده 36 مستثنی خواهند بود".

اولاَ آرای دو سوم کل اعضای شرکت ملاک است، نه دو سوم آرای حاضر در جلسه مجمع عمومی. انتخاب اعضای هیئت مدیره، همان طور که گفته شد، در صلاحیت مجمع عمومی عادی است. این مجمع، در دو نوبت دعوت به تشکیل می شود؛ رسمیت جلسه آن در نوبت اول با حضور اکثریت اعضا (یا نمایندگان تام الاختیار آن ها) و در نوبت دوم با حضور هر تعداد از آن هاست. بنابراین کسب دو سوم آرای کل اعضا در مجمع عمومی که در نوبت اول یا دوم تشکیل می شود، وقتی ممکن است که اعضای حاضر در آن ها به تعدادی باشد که دو سوم آرای مثبت کل اعضا را نصیب عضوی از اعضای سابق هیئت مدیره کند تا وی از مقررات ممنوعیت بیش از دو نوبت متوالی مستثنی شود.

ثانیاَ ماده 36 قانون، "عام" است و اعضای هیئت مدیره را از انتخاب شدن به عضویت مجدد بیش از دو دوره متوالی منع می کند؛ و بیان تبصره یک ماده مذکور که افرادی از اعضای هیئت مدیره را که موفق به کسب دو سوم آرای کل اعضای شرکت تعاونی مربوط شوند از ممنوعیت مستثنی می کند، مخصص آن است؛ زیرا افراد اخیر را از دایره شمول "عام" مذکور در ماده 36 خارج می سازد. چنین مخصصی را که جدا از عام و مستقل از آن بیان شده است "مخصص منفصل" می نامند.

• جلسات هیئت مدیره و اکثریت لازم برای اخذ تصمیم

هیئت مدیره در اولین جلسه از میان خود یک نفر را به عنوان رئیس هیئت مدیره و یک نفر را به عنوان نایب رئیس و یک یا دو نفر را به عنوان منشی انتخاب می کند.
جلسات هیئت مدیره به دعوت رئیس یا نایب رئیس تشکیل می شود. جلسه هیئت مدیره با حضور اکثریت مطلق ، یعنی حضور بیش از نصف اعضای اصلی رسمیت پیدا می کند. تصمیمات در جلسه رسمی و با رای اکثریت اعضای حاضر در جلسه اتخاذ می شود. خلاصه مذاکرات و نیز تصمیمات هیئت مدیره در دفتری به نام دفتر صورت جلسات هیئت مدیره ثبت می گردد و به امضای اعضای حاضر در جلسه می رسد.

به موجب نمونه اساسنامه، جلسات هیئت مدیره هر دو هفته یک بار باید تشکیل شود. در صورت لزوم هیئت مدیره می تواند جلسات فوق العاده تشکیل دهد. جلسه فوق العاده هیئت مدیره با دعوت رئیس یا نایب رئیس آن یا مدیر عامل تشکیل می شود. اکثریت اعضای هیئت مدیره نیز می توانند با درخواست  کتبی از افراد مذکور، تشکیل جلسه فوق العاده هیئت مدیره را خواستار شوند و در صورت اجابت نشدن درخواستشان، خود از اعضای هیئت مدیره برای تشکیل جلسه دعوت کنند.

بازرس یا بازرسان می توانند بدون داشتن حق رای ، در جلسات هیئت مدیره حضور پیدا کنند و نظر خود را درباره مسائل جاری شرکت تعاونی اظهار دارند (بازرسان حق دخالت مستقیم در امور شرکت را ندارند). هر یک از ارگان ها و موسساتی که در شرکت تعاونی مشارکت یا سرمایه گذاری کرده اند، می توانند نماینده ای برای حضور در جلسات هیئت مدیره به عنوان ناظر (و بدون حق رای) داشته باشند.

• مکلف بودن هیئت مدیره به انتخاب مدیر عامل

هیئت مدیره مکلف است فرد واجد شرایطی را از بین اعضای شرکت تعاونی یا خارج آن ها برای مدت دو سال به عنوان مدیر عامل شرکت تعاونی انتخاب کند. مدیر عامل زیر نظر هیئت مدیره انجام وظیفه می کند و وظایف و اختیارات  وی طبق آیین نامه مربوط خواهد بود.

• حقوق و مزایا و پاداش هیئت مدیره

اعضای هیئت مدیره شرکت تعاونی می توانند با تصویب مجمع عمومی عادی حقوق و مزایا دریافت کنند. در صورتی که عضو هیئت مدیره از محل دیگری حقوق بگیرد ، از شرکت تعاونی فقط پاداش دریافت خواهد کرد.

مقررات راجع به حقوق و مزایای هیئت مدیره به موجب آیین نامه مربوط (آیین نامه حقوق و مزایا و پاداش هیئت های مدیره تعاونی ها)، به شرح ذیل است:
در تعاونی هایی که بر اساس نوع فعالیت آن ها، عضو هیئت مدیره در استخدام تعاونی است و وظیفه مستمر اجرایی به عهده دارد، حقوق و مزایای عضو مذکور بر اساس ضوابط تعاونی برای شغل مزبور ، یا حقوق و مزایای عضو موظف هیئت مدیره ، مصوب مجمع عمومی ( عادی ) پرداخت خواهد شد.

حداقل حقوق و مزایای ماهانه اعضای موظف هیئت مدیره معادل حداقل حقوق و دستمزد ماهیانه شاغلان مشمول قانون کار و حداکثر آن معادل ده برابر حداقل مذکور می باشد. حقوق و مزایای ماهیانه اعضای غیر موظف هیئت مدیره معادل حقوق و دستمزد ماهیانه شاغلان مشمول قانون کار است. تعیین میزان حقوق و مزایا به اعضای هیئت مدیره متناسب با حجم فعالیت تعاونی و منوط به تصویب مجمع عمومی (عادی) خواهد بود (ماده 3).

عضو غیر موظف هیئت مدیره عضوی است که صرفاَ تصدی وظایف یا مسئولیت های این سمت را عهده دار بوده و در جلسات هیئت مدیره شرکت می نماید. عضو غیر موظف هیئت مدیره دارای پست ثابت سازمانی و مسئولیت اجرایی در تعاونی نمی باشد. ( تبصره ماده 3 )

آن دسته از اعضای موظف هیئت مدیره که از محل دیگری حقوق دریافت می کنند (به استثنای بازنشستگان و مستمری بگیران)؛ در چارچوب مفاد این آیین نامه ، صرفاَ پاداش دریافت خواهند کرد ، لیکن پرداخت فوق العاده و هزینه های انجام ماموریت ، طبق ضوابط تعاونی بلامانع است ( ماده 4 ).

در صورتی که برخی از اعضای هیئت مدیره مامور به خدمت در تعاونی شده باشند ، در دریافت حقوق و مزایای خود از محل مامور کننده یا از محل تعاونی مخیر خواهند بود. (تبصره ماده 4)

به پیش بینی قانون، در صدی از سود خالص سالانه شرکت تعاونی را می توان جهت پاداش به اعضا ، کارکنان ، مدیران و بازرسان، به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی عادی تخصیص داد.

درباره پاداش اعضای هیئت مدیره، آیین نامه مربوط چنین می گوید:
پرداخت پاداش به اعضای هیئت مدیره پس از پایان هر دوره مالی (سال مالی)، با در نظر گرفتن چگونگی عملکرد آنان و با تصویب مجمع عمومی (عادی) صورت خواهد گرفت.

در تعاونی های نمونه که سالانه از طرف وزارت تعاون انتخاب می شوند ، جمع پاداش هیئت مدیره را با تصویب مجمع عمومی می توان برای همان سال تا پنجاه درصد افزایش داد.

در تعاونی های نمونه که سالانه از طرف وزارت تعاون انتخاب می شوند ، جمع پاداش هیئت مدیره را با تصویب مجمع عمومی می توان برای همان سال تا پنجاه درصد افزایش داد.

به جز موارد مندرج در آیین نامه ، دریافت هر گونه وجهی تحت هر عنوان ، توسط هر یک از اعضای هیئت مدیره یا پرداخت آن توسط تعاونی به صورت نقدی یا غیر نقدی ممنوع است.

به جز موارد مندرج در این آیین نامه، دریافت هر گونه وجهی تحت هر عنوان ، توسط هر یک از اعضای هیئت مدیره یا پرداخت آن توسط تعاونی به صورت نقدی یا غیر نقدی ممنوع است.

تعاونی هایی که می خواهند با روش خاص دیگری، به اعضای هیئت مدیره حقوق و مزایا و پاداش بپردازند، می توانند پیشنهاد خود را که به تصویب مجمع عمومی (عادی) رسیده باشد به وزارت تعاون ارسال دارند و در صورت تصویب وزارت تعاون، آن را اجرا کنند.

بیشتر بخوانید:

- از نحوه ثبت شرکت بازرگانی مطلع شوید

- شرایط تشکیل و ثبت شرکت تضامنی

جهت ثبت شرکت تعاونی با ما تماس بگیرید. 88880006-021
همکاران ما در ثبت شرکت کارا، در کوتاه ترین زمان ممکن شما را در رسیدن به اهدافتان یاری خواهند کرد.