یکی دیگر از شرکت های تجارتی، شرکت های تعاونی است که هدف آن با سایر شرکت هایی که تاکنون درباره ی آن ها صحبت شد فرق می نماید. هدف شرکت های سهامی عام و خاص و نسبی و غیره فعالیت به منظور سود و بهره دهی بیشتر است در صورتی که هدف اصلی شرکت های تعاونی کمک به بهبود وضع اقتصادی و رفاه شرکاء و تامین حوائج و نیازمندی های مخصوص آن ها است.

شرکت تعاونی معمولاً در مواقعی بیشتر تشکیل می شود که وضع اقتصادی آشفته و نامساعد باشد و بعلت تورم و گرانی قدرت خرید مردم کم است. لذا برای ارائه خدمات و تولید و امکانات رفاهی، اقشار کم درآمد را تحت پوشش خود قرار می دهد.

ضمناً این مطلب ناگفته نماند که در شرکت های مزبور نیز نفع مادی مورد توجه است منتهی به عنوان هدف فرعی زیرا همان طوری که اشاره شده هدف اصلی آن ها کمک و ارائه خدمات مناسب از قبیل دادن اجناس و اشیاء به صنوف مختلفه می باشد، مانند شرکت های تعاونی کشاورزی که برای تهیه بذر مرغوب و تهیه سموم و کود برای روستاییان و کشاورزانی که بنیه مالی آن ها خوب نیست تشکیل می شود و یا تعاونی هایی که برای قشر کم درآمد با قیمت مناسبی مسکن تهیه می نماید و یا شرکت های تعاونی که به همین منظور به کسبه  جزء و سایر افراد وام می دهد تا کسب و کار آن ها روبراه گردد و یا شرکت هایی که برای اقشار بیکار که در جستجوی کار هستند کار پیدا می نماید و بسیاری دیگر از این قبیل شرکت ها.

تعریف شرکت تعاونی:

شرکت تعاونی شرکتی است که بین اشخاص حقیقی، برای فعالیت در امور مربوط به تولید و توزیع، در جهت اهداف مصرح در قانون بخش تعاونی، به منظور بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاء از طریق همکاری و تشریک مساعی آن ها، با رعایت قانون مزبور تشکیل می شود.

 فقط اشخاص حقیقی یعنی افراد انسانی می توانند به ثبت شرکت تعاونی اقدام کنند و به عضویت آن درآیند. این مطلب از منطوق ماده 8 قانون بخش تعاونی که می گوید:"عضو در شرکت های تعاونی، شخصی است حقیقی"مستفاد می شود. نکته قابل ذکر این است که در شرکت های تعاونی، بر خلاف شرکت های تعاونی که در آن ها اصولاً حق رای شرکاء و سهامداران، با میزان سرمایه آن ها در شرکت ارتباط دارد، حق رای اعضاء، به مقدار سرمایه آن ها بستگی ندارد و هر عضو در مجامع عمومی، بدون توجه به مقدار سرمایه ای که در شرکت تعاونی دارد، دارای یک رای است که به آن اصل هر عضو یک رای می گویند.

روش و مراحل ثبت شرکت تعاونی:

1-تشکیل هیات موسس
برای تاسیس هر تعاونی باید هیاتی به نام"هیات موسس" تشکیل شود که درباره تعداد اعضای هیات موسس در قانون و سایر مقررات بیانی یافت نمی شود ولی می توان گفت که تعداد اعضاء نباید از سه نفر کمتر باشد.
موسسان تعاونی باید با قوانین و مقررات تعاونی ها آشنایی داشته باشند و در صورت نیاز در کلاس آموزش یک روزه که اداره کل تعاون استان دایر می کند شرکت کنند.
هر یک از اعضای هیات موسس باید مدارک ذیل را به اداره تعاون ارائه کنند:
الف)فتوکپی شناسنامه و مدارک تحصیلی
ب)فتوکپی گواهینامه پایان خدمت نظام وظیفه عمومی یا معافیت
ج)گواهی عدم سوءپیشینه
تذکر:کارکنان رسمی و پیمانی دولت،با ارائه گواهی یا حکم کارگزینی از ارائه گواهی مذکور در دو مورد اخیر،معاف هستند.
2-تهیه طرح توجیهی
هیات موسس باید طرحی به عنوان "طرح توجیهی"یا"طرح پیشنهادی"تهیه کند.این طرح مشتمل بر بیان ضرورت تاسیس تعاونی و ذکر دلایل توجیهی مبتنی بر امور ذیل است:
الف)تناسب هدف های تشکیل تعاونی با هدف ها و برنامه های مصوب دولت.
ب)تعداد و مشخصات داوطلبان،سوابق و مهارت های آنان در رشته های فعالیت مورد نظر
ج)مبلغ لازم التادیه (مبلغی که برای خرید هر سهم باید پرداخت شود.این مبلغ نباید از یک سوم قیمت هر سهم کمتر باشد)
د)میزان و نحوه سرمایه گذاری و مشارکت دستگاه های دولتی یا عمومی(در صورتی که طرح توجیهی برای تشکیل شرکت تعاونی باشد و دستگاه های مذکور سرمایه گذاری و مشارکت در آن را پذیرفته باشند).

یادآوری:
1.شرکت های تعاونی تولیدی یا توزیعی،علاوه بر گرفتن مجوز تشکیل از اداره تعاون برای انجام فعالیت،موظف به گرفتن مجوز لازم از دستگاه های ذیربط نیز هستند.
2.هیات موسس باید نماینده تام الاختیاری برای معرفی به اداره تعاون تعیین کند.
3-درخواست موافقت تشکیل تعاونی
هیات موسس باید فرم درخواست را که اداره کل یا اداره تعاون تهیه کرده است،تکمیل و طرح پیشنهادی خود را به آن پیوست کند و ضمن معرفی نماینده تام الاختیار خود از اداره تعاون درخواست کند که با تشکیل تعاونی موافقت کند.
4-اقدامات وزارت تعاون
وزارت تعاون پس از دریافت درخواست هیات موسس و مدارک لازم –که نماینده تام الاختیار باید آن ها را تسلیم کند- درخواست و مدارک را بررسی می کند و در صورت پذیرفته شدن درخواست، موافقتنامه تشکیل را صادر می کند و نمونه اساسنامه و فرم های مورد نیاز را در اختیار نماینده هیات موسس قرار می دهد.
5-اقدامات هیات موسس پس از دریافت موافقتنامه
هیات موسس پس از دریافت موافقتنامه تشکیل،باید ظرف دو ماه اقدامات لازم را برای تاسیس تعاونی و تشکیل اولین مجمع عمومی عادی به عمل آورد.این اقدامات به شرح ذیل است:
الف)دریافت مجوز فعالیت در موضوع طرح توجیهی از مراجع ذیربط در صورت نیاز،به نام اعضای هیات موسس تعاونی در شرف تاسیس
ب)تکمیل و تدوین اساسنامه و تسلیم آن به اولین مجمع عمومی عادی
یادآوری:نمونه اساسنامه توسط اداره تعاون ارائه می شود.
ج)افتتاح حساب به نام تعاونی در شرف تاسیس،در نزد"صندوق تعاون"یا بانکی که صندوق تعاون تعیین می کند،برای واریز مبالغ لازم التادیه ای که داوطلبان عضویت باید هنگام خرید سهام پرداخت کنند.
د)دعوت از افراد واجد شرایط جهت عضویت
ه)دعوت از کارشناسان رسمی دادگستری جهت ارزیابی آورده های غیر نقدی داوطلبان عضویت
و)انتشار آگهی دعوت اولین مجمع عمومی عادی
ز)ثبت نام داوطلبان نامزدی عضویت در هیات مدیره و سمت بازرسی
ح)ارسال یک نسخه از آگهی دعوت به اداره تعاون و درخواست معرفی ناظر برای حضور در جلسه اولین مجمع عمومی عادی
ط)تنظیم و تهیه اوراق مخصوص خرید سهام که داوطلبان عضویت به هنگام خرید سهام آن را تکمیل و امضا خواهند کرد.
ی)تشکیل اولین مجمع عمومی عادی و انجام امور مقدماتی و فراهم آوردن وسایل،امکانات و مکان مناسب برای برگزاری جلسات آن

یادآوری:لازم است هیات موسس به داوطلبان واجد شرایط عضویت توصیه کند که اساسنامه تدوین شده آماده تسلیم به اولین مجمع عمومی عادی را مطالعه و بررسی کنند و جلساتی را با حضور داوطلبان برای بحث و تبادل نظر درباره اساسنامه برگزار کند.

پس از تشکیل اولین مجمع عمومی عادی و پس از آنکه مجمع مذکور اساسنامه شرکت تعاونی را تصویب کرد و اولین هیات مدیره و اولین بازرس یا بازرسان برگزیده شدند و در مورد سایر امور مندرج در دستور جلسه تصمیم مقتضی اتخاذ گردید،وظایف هیات موسس خاتمه می یابد.

اولین هیات مدیره پس از اعلام قبولی مکلف است با تشکیل جلسه نسبت به تعیین رئیس و نایب رئیس و  منشی و مدیر عامل اقدام و همچنین اعضایی که حق امضای اسناد رسمی و تعهد آور بانکی را دارند انتخاب و به یکی از اعضای خود یا مدیر عامل،وکالت با حق توکیل به غیر می دهد که اقدامات لازم برای ثبت را انجام دهد.
اولین هیات مدیره مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ جلسه اولین مجمع عمومی عادی اقدامات ضروری برای ثبت تعاونی را به انجام برساند.

ثبت تعاونی:
1-اقدام به ثبت
لازمه وجود قانونی تعاونی،ثبت آن است.هیات مدیره مکلف است پس از اعلام قبولی،ظرف یک ماه از تاریخ برگزاری جلسه اولین مجمع عمومی عادی،به ثبت تعاونی مبادرت کند.
2-مجوز ثبت
برای ثبت هر تعاونی لازم است نخست اقدامات انجام شده برای تشکیل آن،از لحاظ مطابقت با مقررات به تایید اداره کل تعاون یا اداره تعاون برسد و برای آن"مجوز ثبت" صادر شود.مجوز ثبت یکی از مدارکی است که باید برای ثبت تعاونی به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم شود.
3-مرجع ثبت
مرجع ثبت تعاونی ها در تهران"اداره کل ثبت شرکت ها" و در شهرستان ها"اداره ثبت"واقع در مرکز اصلی تعاونی است.
یادآوری:هر گونه تغییری که بعداَ در اساسنامه یا در اعضای هیات مدیره،بازرسان و مدیر عامل تعاونی یا در سرمایه آن صورت گیرد،باید به مرجع ثبت تعاونی اعلام شود.
4-مدارک لازم برای ثبت و اخذ مجوز ثبت
مدارک و اوراق ذیل بایستی توسط هیات مدیره همراه با درخواست خود تحویل اداره تعاون گردد:
الف)اساسنامه مصوب شرکت
ب)دعوتنامه تشکیل اولین نمجمع عمومی عادی
ج)صورتجلسه اولین مجمع عمومی عادی،دایر بر تصویب اساسنامه و انتخاب اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
د)رسید پرداخت مقدار وجوه لازم التادیه سرمایه تعاونی،طبق اساسنامه
ه)مدارک مربوط به تقویم و تسلیم آن مقدار از سرمایه که به صورت جنبی بوده است.
و)فهرست اسامی و مشخصات داوطلبان تشکیل تعاونی
ز)فهرست اسامی حاضران در اولین مجمع عمومی عادی که حاوی امضای آن ها باشد.
ح)فهرست اسامی و مشخصات و نشانی اعضای اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان اعم از اصلی و علی البدل و مدیر عامل که حاوی امضای آن ها باشد.
ط)قبولی کتبی اعضای اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
ی)صورتجلسه راجع به جلسه اولین هیات مدیره دایر بر انتخاب رئیس و نایب رئیس و منشی هیات مدیره،انتخاب صاحبان امضاهای مجاز و اسامی و مشخصات آن ها و انتخاب مدیر عامل
5-اقدامات اداره تعاون
اداره تعاون مجوز ثبت تعاونی را که عبارت است از درخواست ثبت شرکت تعاونی یا اتحادیه تعاونی جدیدالتشکیل از مرجع ثبت، به همراه مدارک و اوراق مذکور را به "اداره کل ثبت شرکت ها" در تهران  و"اداره ثبت" در شهرستان ها ارسال می کند تا به ثبت تعاونی اقدام کند.
6-اقدامات قرارداد ثبت شرکت ها
اداره ثبت بعد از ثبت تعاونی، موضوع را به وسیله درج آگهی در "روزنامه رسمی" به اطلاع عموم می رساند و رونوشتی از آگهی ثبت و اساسنامه ممهور به مهر خود را به اداره کل یا اداره تعاون ارسال می دارد.
یادآوری: شرکت ها و اتحادیه های تعاونی،از پرداخت حق الثبت و نصف تعرفه آگهی ثبت در روزنامه رسمی معافند.
7-پروانه تاسیس
هیات مدیره تعاونی پس از ثبت باید از اداره تعاون برای آن پروانه تاسیس بگیرند و پس از اخذ پروانه تاسیس است که شرکت تعاونی می تواند به فعالیت بپردازد.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ پروانه تاسیس:
الف)فتوکپی مدارک ثبت تعاونی که از مرجع ثبت دریافت شده است.
ب)نسخه ای از روزنامه رسمی که آگهی تشکیل شرکت تعاونی در آن چاپ شده است.
ج)تقاضانامه برای اخذ پروانه تاسیس که به عنوان اداره تعاون نوشته شده است.

خدمات ما در کارا ثبت:
ثبت انواع شرکت، ثبت علامت تجاری، ثبت اختراع، رتبه بندی شرکت، ثبت صورتجلسات، انتقال و افزایش سرمایه، اخذ کد اقتصادی و شماره اقتصادی، اخذ کارت بازرگانی و...

لطفاَ جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره ی رایگان با همکاران ما در کارا ثبت تماس حاصل نمایید. 02188880006

مهم ترین مقالات ثبتی:
-نکاتی درباره ثبت شرکت خدماتی نظافتی
- نکاتی که درباره ثبت شرکت استارت آپ ( نوپا ) باید بدانید
-ثبت شرکت معماری شامل چه مراحلی است؟
- شرایط و مدارک لازم جهت ثبت شرکت پیمانکاری
- منظور از شرکت تعاونی چند منظوره چیست ؟