قانون شرکت های تعاونی مصوب 1350 شرکت تعاونی را چنین تعریف می کند : " شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی و حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا، از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان ، موافق اصولی که در این قانون مصرح است، تشکیل می شود. تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از هفت نفر کمتر باشد ". ( ماده 1 و تبصره آن ) . بدین ترتیب این قانون به اشخاص حقوقی نیز اجازه می دهد که به عضویت شرکت های تعاونی درآیند. علاوه بر آن، از ماده 53 این قانون که انتخاب اتباع بیگانه را به سمت عضو هیئت مدیره یا بازرس شرکت بلامانع مقرر می کند، با توجه به اینکه طبق ماده 39 اعضای هیئت مدیره و به موجب ماده 54 بازرسان شرکت تعاونی باید از بین اعضای شرکت تعاونی درآیند. ماده 5 قانون می گوید : هیچ  گونه تبعیض یا محدودیتی برای عضویت در شرکت تعاونی نباید وجود داشته باشد؛ مگر به سبب عدم کفایت ظرفیت فنی تاسیسات و وسایل و امکانات شرکت. خروج هر عضو از شرکت تعاونی اختیاری است و نمی توان آن را منع کرد. ( ماده 6 )

- اخراج عضو با تحقق شرایط مربوط و با هیئت مدیره می باشد. تصمیم هیئت مدیره درباره اخراج قطعی نبوده و قابل اعتراض است. رسیدگی به اعتراض عضوی که اخراج شده در صلاحیت مجمع عمومی عادی است. مجمع عمومی می تواند، اتخاذ تصمیم دراین باره را به هیئتی مرکب از پنج نفر از اعضای خود ارجاع کند. تصمیم متخذه از طرف مجمع عمومی یا هیئت پنج نفری قطعی خواهد بود. ( ماده 44 و بند 8 ماده 33 ).

- روش و مراحل ثبت شرکت تعاونی

- شرایط ثبت شرکت تعاونی عام چگونه است؟

- برای ثبت تغییرات در شرکت تعاونی چه کارهایی لازم است انجام دهیم ؟

- شرکت تعاونی دارای ارکان سه گانه مجمع عمومی، هیئت مدیره و بازرس یا بازرسان است. مجمع عمومی عالی ترین مرجع اتخاذ تصمیم و ابراز اراده جمعی اعضا برای اداره امور شرکت تعاونی است و در آن هر عضو، قطع نظر از تعداد سهام دارای یک رای است. هر یک از اعضا می تواند استفاده از حق خود را برای حضور و دادن رای در مجمع عمومی، یه یک عضو دیگر با وکالت واگذار کند، لکن هیچ عضوی نمی تواند علاوه بر رای خود،بیش از سه رای با وکالت داشته باشد. ( مواد 7 و 8 ) بدین ترتیب واگذاری حق حضور و حق رای در مجمع عمومی به غیرعضو ممکن نیست.
- مجمع عمومی بر سه نوع است: مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی و مجمع عمومی فوق العاده . مجمع عمومی موسس فقط برای تاسیس شرکت تعاونی تشکیل می شود. تصمیم گیری درباره تغییر اساسنامه، ادغام با شرکت تعاونی دیگر و انحلال، در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است. اتخاذ تصمیم درخصوص باقی امور شرکت تعاونی، بر عهده مجمع عمومی عادی می باشد. ( مواد 19، 36 و 33 ).
- هیئت مدیره مرکب از حداقل 3 نفر عضو اصلی و دو نفر عضو علی البدل، برای مدت سه سال و بازرس یا بازرسان برای مدت یک سال مالی، به وسیله مجمع عمومی عادی از بین اعضای شرکت انتخاب می شوند. ( مواد 39 و 54 )
- خدمات هیئت مدیره افتخاری و بلاعوض است؛ ولی هر یک از اعضای هیئت مدیره اگر علاوه بر وظایف خاص سمت خود، عهده دار خدمات دیگری در شرکت گردد، می تواند با تصویب مجمع عمومی عادی حق الزحمه مناسب دریافت دارد. بازرسان نیز برای انجام وظایف خود، حق دریافت هیچ گونه وجهی، اعم از حقوق و دستمزد یا پاداش ندارند. ( ماده 42 و تبصره آن و ماده 57 ).
- نخستین هیئت مدیره موظف است ظرف یک ماه از تاریخ جلسه مجمع عمومی موسس، برای ثبت شرکت در مراجع ذی صلاحیت اقدام کند. ( ماده 43 ).
- قانون می گوید : هیئت مدیره می تواند فردی را از بین اعضای شرکت ( غیر از اعضای هیئت مدیره و بازرسان ) یا از خارج، به عنوان مدیرعامل منصوب کند. ( ماده 45 ) بدین ترتیب تعیین مدیر عامل برای شرکت تعاونی الزامی نیست ؛ زیرا قانون با ذکر کلمه " می تواند " ؛، هیئت مدیره را در تعیین یا عدم تعیین مدیرعامل مختار کرده است.
- هر یک از اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل یا بازرسان به مجمع عمومی گزارش خلاف واقع بدهد یا مرتکب خیانت در امانت در مورد وجوه و اموال شرکت تعاونی گردد یا با سوء نیت مرتکب عملی شود که موجب زیان شرکت شود، علاوه بر جبران ضرر به مجازات نیز محکوم خواهد شد. ( مواد 126 تا 128 ).
- هیئت مدیره، نماینده قانونی شرکت است و می تواند مستقیماَ و یا با وکالت با حق توکیل، این نمایندگی را در دادگاه ها و مراجع قانونی دیگر اعمال کند. مسئولیت هیئت مدیره در مقابل شرکت، مسئولیت وکیل در مقابل موکل است. ( ماده 46 )
- از محل درآمد ویژه یا سود خالص شرکت های تعاونی، مبالغ ذیل کسر و به حساب های مربوط منظور می شود :
1. حداقل دوازده درصد به حساب ذخیره قانونی غیرقابل تقسیم. احتساب مبالغ مربوط به محل درآمد حاصل از معاملات اعضا، در حساب ذخیره قانونی تا زمانی که مبلغ کل ذخیره حاصل از درآمدهای مذکور، به میزان معدل سرمایه سه سال اخیر شرکت نرسیده باشد، الزامی خواهد بود؛ ولی مبالغ حاصل از معاملات با غیراعضا، بدون رعایت معدل مزبور، همه ساله به حساب ذخیره قانونی غیرقابل تقسیم منتقل می شود.
2. سه درصد برای توسعه تعلیمات و آموزش تعاون در اختیار اتحادیه تعاونی نظارت و هماهنگی یا وزارت مربوط گذاشته می شود.
3. ذخایر دیگری که در اساسنامه مقرر شده باشد نیز از درآمد ویژه سالانه برداشت می شود. ( ماده 15 )
- پس از وضع ذخیره ها و پرداخت سود سهام، بقیه درآمد ویژه به صورت مازاد برگشتی به تناسب میزان معاملات هر عضو با شرکت تعاونی، بین اعضا تقسیم می شود. مازاد برگشتی حاصل از معاملات با غیراعضا قابل تقسیم بین اعضا نیست و به حساب ذخیره قانونی غیرقابل تقسیم شرکت منتقل می گردد. ( ماده 14 )
- اتحادیه های تعاونی، از عضویت شرکت های تعاونی یا اتحادیه های تعاونی دیگر تشکیل می شوند و بر سه نوع اند : اتحادیه تعاونی نظارت و هماهنگی ، اتحادیه تعاونی منطقه ای و اتحادیه تعاونی مرکزی ( مواد 60 و 61).
- شرکت ها و اتحادیه های تعاونی در موارد ذیل منحل می شوند :
1. کاهش سرمایه به میزانی که ادامه عملیات مقدور یا صلاح نباشد، با تصویب مجمع عمومی فوق العاده ؛
2. اتمام برنامه ای که به موجب اساسنامه، شرکت برای انجام آن تاسیس شده است ؛
3. تصمیم مجمع عمومی فوق العاده ؛
4. عدم تطبیق عملیات شرکت یا اتحادیه با اساسنامه و مقررات قانونی؛
5. تعطیل یا عدم فعالیت در مهلت مقرر ( ماده 120 )
علاوه بر آن، در صورت ملاحظه تخلف در اداره امور شرکت تعاونی یا اتحادیه تعاونی، وزارت مربوط می تواند آن را منحل کند. ( ماده 146 ). همچنین هرگاه شرکت یا اتحادیه تعاونی طبق حکم دادگاه ورشکسته اعلام شود، دادگاه انحلال آن را نیز اعلام می کند.
در خاتمه، اضافه می کنیم که به موجب قانون شرکت های تعاونی مصوب 1350 تشکیل دو شورا به نام " شورای عالی هماهنگی تعاونی های کشور " و " شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونی ها " پیش بینی شده است. ( بند ب ماده 134 ).
جهت ثبت شرکت تعاونی با ما تماس بگیرید.
همکاران ما در ثبت شرکت کارا ، در کوتاه ترین زمان ممکن شما را در رسیدن به اهدافتان یاری خواهند کرد.