امروزه بخش اعظمی از فعالیت های تجاری در قالب علائم تجاری صورت می گیرد. علامت تجاری عبارت است از هر قبیل علامتی است اعم از نقش، تصویر، رقم ، حرف، عبارت ، مهر ، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی و تجاری یا فلاحتی اختیار شود.

- ثبت شرکت و ثبت برند در استان البرز

علامت تجاری موجب متمایز شدن کالاهای ارائه شده و خدمات یک شرکت از کالا و خدمات شرکت های دیگر می شود. بدین ترتیب مصرف کننده این فرصت را دارد که از بین انواع متنوع کالاهای رقیب نوع دلخواه را انتخاب کرده و یک محصول را از محصول دیگر متمایز سازد. بنابراین ثبت علامت تجاری برای شناخته شدن در دنیای تجارت ضروری است و اشخاص حقیقی و حقوقی برای شناساندن محصولات و خدمات خود باید برندی خاص و مناسب به ثبت برسانند.
البته ثبت نمودن علامت تجاری یا اصطلاحاَ برند ، مانند هر کار قانونمند دیگری شرایط و ضوابط خاص خود را دارد. این مقاله محتوای پاسخ به سوالات متقاضیان محترم در خصوص شرایط ثبت برند در تهران است . در این راهنما سعی شده است اطلاعات کاملی راجع به این مطلب در دسترس خوانندگان محترم قرار گیرد.

اول ) وجه تمایز و ابتکاری بودن

برای اینکه یک علامت بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند، باید قابلیت تفکیک موضوعاتی را که علامت بر آن ها قرار می گیرد، در مقایسه با آن هایی که توسط رقبا ارائه می شود، داشته باشد.
هر علامت تجاری برای اینکه بتواند کالای معینی را از کالای دیگری ممتاز نماید باید دارای صفتی باشد که آن را از علائم دیگران متمایز سازد. صفت علامت را " وجه تمایز " یا " صفت مشخصه" گویند. هر علامتی که این وصف را نداشته باشد قابلیت ثبت پیدا نمی کند. وجود این عنصر در علامت تجاری اهمیت بسیاری دارد.
قانون مالکیت معنوی و رویه های قضایی ایران نیز در این رابطه به صراحت تاکید می کند که متقاضی یک علامت برای ثبت ، باید علامتی را برگزیند که با علامت کالاهای مشابه آن وجه تمایز داشته باشد. به گونه ای که مصرف کننده عادی ( با ضریب هوشی متوسط ) را به اشتباه نیندازد.
بهترین علائم تمایز بخش، علائم ابتکاری و ذوقی هستند که هیچ هدف خاصی را دنبال نمی کنند، مانند شکل پنگوئن برای کتاب که هیچ مناسبتی بین آن دو وجود ندارد، ولی از علائم تجاری موفق به شمار می آید.
از طرفی دیگر، ابتکاری بودن علامت تجاری ایجاد می کند اسم عامی ( مانند کلمه " شکر " ) به عنوان علامت انتخاب نشود، به علاوه اوصاف اجناس ( مثلاَ وصف " ترشی " ) را نمی توان به عنوان علامت انتخاب کرد.
و بالاخره اینکه به کار بردن خطوط هندسی به شکل لوزی و یا دایره و نیز انتخاب ارقام که نشانگر کیفیت جنس باشد، جنبه ابتکاری ندارد. مگر اینکه علامت توام با طراحی و ظرایف شکلی باشد ( مانند علامت محصولات NIKE ) و یا اینکه ارقام مورد استفاده با نوع کالا متمایز باشد ( مانند علامت 110 برای محصولات آرایشی ) .

دوم ) جدید بودن علامت

تازگی علامت با آنچه در مورد جدید بودن اختراعات ، اشکال و ترسیمات گفته می شود و قبلاَ به هیچ وجه در جایی ثبت یا افشا نشده باشد، تفاوت دارد زیرا علامتی که انتخاب می شود ممکن است قبلاَ وجود داشته ، ولی در هدفی که مالک علامت به کار می برد و یا به شکلی که وی قصد استفاده دارد، متفاوت باشد.
منظور از جدید بودن علامت آن نیست که علامت مزبور، به هیچ صورتی وجود خارجی نداشته باشد، بلکه تازگی باید مربوط به استعمال آن ها در رشته مورد نظر باشد. به طور مثال کلمه Camel از طرف یک شرکت آمریکایی برای سیگار استعمال می شود و همین کلمه برای مداد از طرف شرکت آلمانی مورد استفاده قرار می گیرد. البته استعمال یک علامت برای دو جنس مختلف در صورتی ممکن است که برای مصرف کننده، نسبت به نوع جنس و سازنده آن ایجاد شبهه نکند.
در اکثر کشورها برای تشخیص محصولات متحده و مختلف از یکدیگر، قوانین آن کشورها، محصولات تجاری و صنعتی را به طبقات مختلف تقسیم می نمایند و محصولات را در طبقات مختلف قرار می دهند.
بنابراین زمانی که علامت تجاری به نام صاحب آن علامت ثبت می گردد صاحب علامت در موقع ثبت علامت خود، طبقه یا طبقات محصولی را که مورد نظر اوست تعیین می کند و اختیار علامتی که از طرف اشخاص دیگر برای اجناس معین به کار رفته است برای محصولاتی که کاملاَ متفاوت باشند، جایز شمرده می شود. البته استعمال یک علامت برای دو جنس مختلف در صورتی ممکن است که ایجاد شبهه برای مصرف کننده نسبت به نوع جنس و سازنده آن نکند. استعمال علامت واحد برای اجناس مشابه از طرف دو شخص اصولاَ جایز نیست حتی اگر طبقات آن متفاوت باشد.
مثلاَ در مورد لوازم طبی و آرایشی گرچه طبقات مختلف است، ولی ممکن است استعمال همان علامت موجب اشتباه گردد. یا صابون که ممکن است آن را به عنوان صابون طبی جزء طبقه مواد دارویی یا به عنوان آرایشی تحت طبقه مواد آرایشی یا به عنوان مواد پاک کننده تحت طبقه دیگری قلمداد نمود.
در سال های اخیر علامتی که معروفیت جهانی پیدا می کند ( مانند کاترپیلار، سونی ، نیوا و ... ) به طور کلی مورد حمایت قرار می گیرد حتی اگر هم برای طبقه ای از کالا به ثبت نرسیده باشد. زیرا انتخاب چنین علامتی از طرف اشخاص دیگر ممکن است مصرف کنندگان را راجع به سازنده آن به اشتباه اندازد که ماده 6 مکرر قانون قرارداد اتحادیه پاریس نیز حمایت از علایم مشهور را پیش بینی کرده است.
باید به این نکته نیز توجه داشت که تشخیص این موضوع که علامت جنبه تازگی دارد یا نه همیشه به آسانی امکان پذیر نیست. مثلاَ ممکن است حروف اول در علامت با هم فرق داشته باشند ولی شباهت کامل باشد ( مانند تاپال و ناپال )
یا اینکه طرز نوشتن متفاوت باشد ( مانند viks، vix ) و یا اینکه در اجزای دو علامت مرکب از یک کلمه مشابه استفاده شده باشد و اجزای دیگر یکسان و مشابه نباشند، به نحوی که جز مشترک و مشابه دو علامت میان صاحبان آن ها موجبات اختلاف و دعوی را فراهم سازد. ( مانند شباهت دو علامت AQUAMAX با AQUAPrima )
ناگفته نماند، به اصل جدید بودن علامت تجاری، استثنایی هم وارد است و آن زمانی است که علامتی را که قبلاَ به ثبت رسیده به طرق مختلف پیمانی، رضایت صاحب علامت و معامله یا نقل و انتقال آن مورد استفاده قرار داد.

سوم ) عدم ایجاد اشتباه در نظر مشتری

علامت تجاری نباید گمراه کننده باشد. به این معنی که علامت نباید به طور متعارف از دید یک انسان معقول و با احتیاط ، مشابه یا عین علامت دیگری باشد، که این امر مسلماَ باعث اشتباه مشتری خواهد شد و در چنین مواردی علامت تجاری نباید ثبت شود. به طور مثال برای پارچه پنبه ای علامت " پشم " گمراه کننده است. زیرا ممکن است مشتری تصور کند که پارچه مزبور پشمی است.
و یا مثلاَ علامت تجاری " سوپ تقویت " برای سوپ هایی که هیچ گونه عناصر ویتامینی نداشتند از طرف دادگاهی در فرانسه باطل اعلام شد.
به عبارت روشنتر ، هنگامی که علامت تجاری و صنعتی، رسالت و کارکرد و " شناسایی موضوع " مورد نظر و " اطلاع رسانی در قبال مردم " را ندارد، فریفتن شروع می شود.
ایجاد اشتباه در نظر مشتری، گاه ممکن است با انتخاب نام منطقه ای خاص به عنوان علامت تجاری برای کالایی مشخص که در اصل بین کالا و آن منطقه ارتباطی وجود ندارد، صورت پذیرد. به نحوی که مصرف کننده به تصور اینکه کالا متعلق به آن منطقه است راجع به نوع و جنس دچار اشتباه شده و در انتخاب و خرید کالا گمراه گردد.
برای مثال می توان به علامتی اشاره کرد که مربوط به یک نام جغرافیایی با عنوان " فرانکو سویس " است، در حالی که محصولات تحت پوشش این علامت ارتباطی با سویس نداشتند. این علامت به دلیل " گمراه کننده " بودن باطل شد.
خصوصیت " گمراه کننده بودن " یک علامت را قاضی راساَ تعیین می کند. ابطال یک علامت به عنوان فریب دهنده ، اغلب به دلایل منشا جغرافیایی یا صنعتی، ماهیت و سرشت محصولات ، شباهت علائم و کیفیت یا ترکیبات محصول یا خدمات صورت می گیرد.

چهارم ) ناقض نظم عمومی، اخلاق حسنه و قانون نباشد.

علائمی که استفاده یا انتشار آن ها به دلیل ویژگی و خصوصیت های تند، نژاد گرایانه ، مخرب ، محرک عصیان و شورش، مخالف حیا و عفت عمومی و حتی تحریک کننده ، همه یا بعضی از مصرف کنندگان را دچار شوک سازد ، مخالف نظم و آداب نیکو و پسندیده به حساب می آید. اداره مالکیت صنعتی هر کشور ماموریت بررسی و رد علائمی که در تضاد با نظم عمومی و آداب یاد شده یا عفت عمومی باشد را دارد. برای مثال ، اسامی تجاری " بیمارستان سفید پوستان " و یا " آژانس توسعه بیکاری " را نمی توان به ثبت رسانید.
از اینکه ما را انتخاب نموده اید بسیار متشکریم.
متقاضیان محترم ثبت برند، می توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقالات ذیل مراجعه نمایند :
- زمان ، هزینه و مراحل ثبت برند
- ده نکته مهم در ثبت برند