شرکت های تعاونی شرکت هایی هستند که تمام یا حداقل 51% سرمایه به وسیله اعضا در اختیار شرکت تعاونی قرار گیرد و وزارتخانه ها سازمان ها شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت بانک ها شهرداری ها شوراهای اسلامی کشوری بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه ، مزارعه ، مساقات ، اجاره، اجاره به شرط تملیک ، بیع شرط فروش اقساطی و صلح اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدون آنکه عضو باشند.

همچنین، اتحادیه های تعاونی با عضویت شرکت ها و تعاونی هایی که موضوع فعالیت واحد دارند طبق ساختار حقوقی شرکت تعاونی تشکیل می گردد.
مرجع ثبت در تهران " اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی" و در شهرستان " اداره ثبت " واقع در آن شهرستان است.
برخلاف سایر شرکت های تجاری، برای تاسیس و ثبت شرکت تعاونی، ابتدا موسسین شرکت باید به اداره تعاون مراجعه نموده و پس از ارائه طرح توجیهی و درخواست تاسیس، در صورت موافقت با تاسیس شرکت ، اداره تعاون ، موافقت نامه تشکیل را صادر و همراه با سایر مدارک لازم جهت ثبت شرکت به اداره مربوطه ارسال می نماید.
پس از تحویل مدارک لازم به اداره مربوطه، ثبت شرکت تعاونی به وسیله آگهی در روزنامه رسمی به اطلاع عموم می رسد.
پس از صدور آگهی تاسیس توسط ثبت شرکت ها و درج آن در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران ، هیات مدیره تعاونی می بایست از اداره تعاون برای آن پروانه تاسیس بگیرد. مدارک مورد نیاز برای اخذ پروانه تاسیس شرکت تعاونی به قرار ذیل است :
1- فتوکپی مدارک ثبت تعاونی که از مرجع ثبت دریافت شده است .
2- تقاضانامه ای برای اخذ پروانه تاسیس که به عنوان اداره تعاون نوشته شده است.
3- نسخه ای از روزنامه رسمی که آگهی تشکیل شرکت تعاونی در آن چاپ شده است.
پس از اخذ پروانه تاسیس، شرکت تعاونی می تواند به فعالیت بپردازد.
• اخذ پروانه تاسیس به منظور ثبت اتحادیه تعاونی
وجود یافتن هر اتحادیه تعاونی، دو مرحله دارد : تشکیل و ثبت . به وجود آمدن واقعی اتحادیه، با توافق اکثریت مقرر افرادی که به وسیله هیات موسس به عضویت اتحادیه در شرف تاسیس پذیرفته شده اند، به صورت تصویب اساسنامه ، انتخاب اولین هیات مدیره و اولین هیات بازرسی، تحقق پیدا می کند. این همان مرحله تشکیل اتحادیه است، ولی برای شناسایی قانونی هر اتحادیه و برای اینکه عنوان " شخص حقوقی " را به دست آورد ، لازم است تاسیس آن با رعایت مقررات قانونی، به ثبت برسد.
مقررات مربوط به ثبت اتحادیه ها ، مانند سایر اشخاص حقوقی حقوق خصوصی، جنبه امری دارد و رعایت آن ها الزامی است و این امر تحت نظارت دولت صورت می گیرد ، به عبارت دیگر، دولت ضامن اجرای آن هاست . به علاوه جریان امور راجع به تشکیل اتحادیه، تحت نظارت و کنترل دولت قرار دارد و لازم است که برای تشکیل آن ، از وزارت تعاون موافقتنامه دریافت شود.
لازم به ذکر است ، ثبت اتحادیه از طریق درج آگهی در " روزنامه رسمی " برای اطلاع عموم اعلام می شود. هر گونه تغییری که بعدا در اساسنامه اتحادیه داده شود نیز باید در روزنامه مزبور درج و آگهی گردد، ولی انتشار آگهی در روزنامه رسمی، برای اعلام تغییر هیات مدیره و هیات بازرسی و مدیرعامل، الزامی نیست. اتحادیه های تعاونی، مانند شرکت های تعاونی ، از پرداخت حق الثبت و نصف تعرفه آگهی ثبت در روزنامه رسمی، معافند . در صورت لزوم ، اتحادیه می تواند علاوه بر روزنامه رسمی ، در یکی از جراید محلی یا نشریات تعاونی و غیره ، ثبت یا تغییر اساسنامه را اعلام دارد.
چون ایجاد واحدهای تولیدی و خدماتی و انجام سایر فعالیت های اقتصادی به منظور تامین نیازهای اتحادیه، به پیش بینی نمونه اساسنامه ، از موضوعات فعالیت اتحادیه است، لذا هیات مدیره ، پس از ثبت اتحادیه باید از وزارت تعاون ( اداره کل یا اداره تعاون ) برای انجام امور مزبور، " پروانه تاسیس " بگیرد و پس از گرفتن پروانه تاسیس است که اتحادیه تعاونی می تواند به فعالیت اقدام کند.
هیات مدیره، برای گرفتن پروانه تاسیس، باید مدارک و اوراق زیر را به وزارت تعاون ( اداره کل یا اداره تعاون ) تسلیم کند :
- فتوکپی مصدق مدرک ثبت اتحادیه که از مرجع ثبت دریافت شده است ،
- نسخه ای از " روزنامه رسمی " که آگهی تاسیس اتحادیه، در آن چاپ شده است ،
- درخواست برای گرفتن پروانه تاسیس که به عنوان وزارت تعاون ( اداره کل یا اداره تعاون ) نوشته شده است.
وزارت تعاون پس از بررسی ، " پروانه تاسیس " اتحادیه تعاونی را صادر و ابلاغ می کند.
متقاضیان محترم ثبت شرکت تعاونی، در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر می توانند با ما در موسسه ثبتی و حقوقی کارا تماس حاصل نمایند.
مقالات مرتبط :
- مجوز ثبت شرکت تعاونی 
- سرمایه ثبت شرکت تعاونی چگونه تامین می شود ؟