وفق ماده 116 قانون تجارت، شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر، با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود و اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض شرکت کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض است. شرکت تضامنی کامل ترین نوع شرکت اشخاص است.
غیر از شرایط کلی که در قراردادها باید از لحاظ شرایط اساسی معامله در نظر گرفته شود برای تشکیل شرکت تضامنی شرکاء باید شرکت نامه تنظیم و امضاء کنند که حدود و مشارکت و وظایف و حقوق هر یک در آن تصریح گردد.
طبق ماده 47 قانون ثبت، شرکت نامه باید به ثبت برسد والا طبق ماده 48 همان قانون سند مزبور در هیچ یک از محاکم پذیرفته نخواهد شد. مطابق ماده 195 قانون تجارت ثبت کلیه شرکت های مذکور در این قانون الزامی و تابع مقررات قانون ثبت شرکت هاست، بنابراین شرکت نامه باید به صورت سند رسمی تنظیم گردد. ثبت شرکت نامه در شرکت های تضامنی در اداره ثبت شرکت ها به عمل می آید. مفاد شرکت نامه در دفتر ثبت شرکت ها ثبت می گردد و بعداً برای اطلاع عموم آگهی می گردد.
البته مانعی ندارد که شرکاء شرکت تضامنی قبلاً شرکت نامه را در نزد یکی از دفاتر رسمی به ثبت برسانند ولی در این صورت شرکت مجبور خواهد شد دو حق الثبت پرداخت کند یکی حق الثبت دفتر خانه رسمی و یکی حق الثبت شرکت در اداره ثبت شرکت ها و چون دفاتر ثبت شرکت ها همان اعتبار دفاتر رسمی را دارند به این جهت اشخاص شرکت نامه را تنظیم می نمایند و بعداً فقط در اداره ثبت شرکت ها به ثبت می رسانند.
در بعضی از کشورها تشریفات تشکیل شرکت های تضامنی در دفتر خانه رسمی انجام می گیرد و بعداً شرکاء مدارک لازم را به اداره ثبت شرکت ها یا دفتر دادگاه تجارت تسلیم می نمایند که مراتب را به اطلاع عموم برساند.
به موجب ماده 1 آیین نامه قانون تجارت مصوب وزارت عدلیه در سال 1311 در هر محلی که اداره ثبت اسناد یا دفتر اسناد رسمی موجود است شرکت های تجاری که در آن محل تشکیل می شوند باید به موجب شرکت نامه رسمی تشکیل گردند و به موجب ماده 2 آیین نامه مزبور شرکت های تجاری باید در تهران در اداره ثبت شرکت ها و در خارج از تهران در اداره ثبت اسناد مرکز اصلی شرکت به ثبت برسند ولی تبصره ماده مزبور مقرر می دارد که در نقاطی که اداره یا شعبه ثبت اسناد نباشد ثبت در دفتر اسناد رسمی و اگر دفتر اسناد رسمی نیز نباشد ثبت در محکمه ابتدایی یا صلحیه یا رعایت ترتیب کافی خواهد بود.
شرکت نامه، قرارداد تشکیل شرکت تضامنی است و تفاوت آن با اساسنامه این است که شرکت نامه عقد شرکت بوده قصد و رضای شرکاء را برای تشکیل شرکت طبق اصول و شرایطی که در آن پیش بینی می شود اعلام می دارد ولی اساسنامه دستورالعمل و سازمان شرکت است در طول مدت فعالیت شرکت.
آیین نامه قانون تجارت مربوط به اسنادی که باید برای ثبت شرکت تسلیم اداره ثبت شرکت ها گردد تنظیم شرکت نامه را برای کلیه شرکت ها اجباری می داند و تنظیم اساسنامه را فقط برای شرکت های سهامی و شرکت های مختلط سهامی اجباری دانسته است.زیرا در شرکت های سهامی و مسئولیت مدیر در مقابل اشخاص ثالث و مسئولیت شرکت در مقابل اشخاص ثالث برای عملیاتی که مدیر به نام شرکت خارج از اختیارات خود انجام داده است.
1- چنانچه مدیر شرکت چنین وانمود کند که معامله ای را که برای خود انجام می دهد، متعلق به شرکت است این موضوع تقصیری است که مدیر مرتکب شده و در مقابل شرکت مسئولیت دارد ولی شرکت نمی تواند به این استناد که معامله به حساب شخصی مدیر شرکت بوده است از خود سلب مسئولیت کند. زیرا اصولاً در کلیه شرکت های تجاری مدیران حق ندارند در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت می شود بطور مستقیم یا غیر مستقیم سهیم شوند و در شرکت های تضامنی ماده 134 قانون تجارت تصریح می کند که هیچ شریکی نمی تواند بدون رضایت سایر شرکاء به حساب شخصی یا به حساب شخص ثالث تجاری از نوع تجارت شرکت نموده و یا به عنوان شریک ضامن یا شریک با مسئولیت محدود در شرکت دیگری که نظیر آن تجارت را دارد داخل شود.
2-چنانچه مدیر شرکت تضامنی معامله ای خارج از اختیارات خود انجام دهد اگر حدود اختیارات او ثبت و آگهی شده باشد و معامله خارج از حدود اختیارات مزبور باشد، شرکت مسئولیتی در مقابل اشخاص ثالث نخواهد داشت ولی تقصیر او در مقابل شرکت محرز است و ممکن است به عنوان تجاوز از اختیار خود مورد تعقیب شرکت قرار گیرد.
3-چنانچه شرکت معامله ای را که خارج از اختیارات مدیر شرکت انجام گرفته است، تنفیذ نماید مسئول تعهدات حاصله از معامله خواهد بود والا در مقابل اشخاص ثالث برای معامله مزبور مسئولیتی نخواهد داشت.
ماده 117 قانون تجارت مقرر می دارد: "در اسم شرکت تضامنی باید عبارت (شرکت تضامنی) و لااقل اسم یک نفر از شرکاء ذکر شود.در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده است عبارتی از قبیل ( و شرکاء) یا ( و برادران) قید شود".
ذکر نام شرکاء در شرکت تضامنی از این لحاظ اهمیت دارد که معرف اشخاصی است که ضامن تعهدات شرکت می باشند هر قدر اعتبار اشخاص زیادتر باشد اعتبار شرکت نیز به همان نسبت بهتر خواهد بود. نام شرکت را نباید با نام تجاری اشتباه نمود زیرا شرکت تضامنی مانند هر تاجری ممکن است اسم تجاری نیز داشته باشد. نام تجاری ممکن است نام انتخابی باشد.
بیشتر بخوانید:
- جدید ترین شیوه ثبت شرکت های تجاری
چنانچه قصد دارید شرکت خود را به ثبت برسانید، در اسرع وقت با همکاران ما در «کارا ثبت» تماس حاصل فرمایید.
نشانی: تهران، میدان ونک، تقاطع ملاصدرا و کردستان، بن بست فرشید، پلاک 8، واحد 4